नयाँ नेपालमा

नयाँ नेपालमा पिनसुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्लाहरुमा खाद्यसंकट गीता चन्द सुदुरपश्चिमका पहाडी जिल्लाहरुमा यस वर्ष छिट्टै खाद्यसंकट देखापरेको छ । आकासे पानीका भरमा उब्जनी हुने यि जिल्लाहरुमा यसपाली प्रकृतिले धोका दिएपछि खाद्यान्नको समस्या आएको हो ।
खाद्य संकटकै कारण अछाम र बाजुराका केहि गा।वि।स।हरुका जनता घाँस र कन्दमुल खोजेर खन वाध्य छन् । हिउँदेवाली असिनाले सखाप पार्नाले सुख्खा खडरी अतिवृष्टि अनावृष्टिका यस्ता समस्याहरु आइपर्छन । साथै यातायातमा सिन्डीकेट विवादको कारण खाद्यान्न ढुवानी हुन नसक्नुले पनि खाद्यान्न संकट आएको हो ।
अहिलेको समस्या टार्न खाद्य संस्थानले स्कर्टिङ गरेर खाद्यान्न ढुवानी गरेर खाद्यान्न पुर् याउने जनाएकोछ । तर यो समस्या यस वर्षको मात्रै होइन । हरेक वर्ष यो समस्या झेल्नुपर्ने सुदूरपश्चिमेलीहरुको समस्याको सामाधान खोजिएको पाइदैन । किन दोहोरिन्छन् यि समस्या
अरु जिल्लाहरुमा त यातायात र प्रतिस्पर्धी ढुवानीले व्यवस्थाले खाद्यासंस्थानको भर पर्नु पर्दैन । विकासका अरु सुचकले पछाडी परेको र खाद्यान्न संकट राष्ट्रिय समस्याका रुपमा संवोधन नभएकाले समस्याले जरा गाडीसकेको भान हुन्छ । यहाँका पहाडी जिल्लाहरुमा पैसा भएर पनि एक छाक खाद्यान्नको लागि १ हप्तासम्म खाद्य संस्थानको दैलो कुर्नुपर्ने नयाँ नेपालमा पनि पुरानै वाध्यता छ ।
यहाँका ६०५ जनता कृषिमा आश्रीत छन् यद्धपि राम्रो विउ विजन मल र सिचाइको अभावका कारण पर्याप्त मात्रामा खाद्यान्न उब्जाउन सकिएको छैन । यहाँका ७ जिल्लाका जनताले उब्जाएको खाद्यान्नले ३ महिना मात्रै पुग्छ अरु खाद्यान्नको लागि भारत लगायत अन्य तराईका जिल्लावाट किन्न पर्छ ।
देशभित्रकै उत्पादनले खाद्यअभाव नटर्नु राष्ट्रकै समस्या हो । सु।प।sा ७ ओटा जिल्लामा गत वर्ष एक लाख असीहजार मेटि्रकटन खाद्यान्न ल्याइएको थियो । यहाँको चौवीस लाख उनान्असी हजार आठसय सन्ताउन्न जनसंख्याको लागि १ वर्षमा २४७९८५७ ४७०५०० मेटि्रकटन खाद्यान्न चाहिन्छ । जसमध्ये ३७६८३३ मेटि्रकटन खाद्यान्न सु।प।मा उब्जनी हुन्छ र सवै उत्पादीत खाद्यान्न स।प।sा जनताले उपभोग गरेभने ९३६५८ मेटि्रकटन खाद्यान्न पुग्दैन । सु।प।sा ७ पहाडी जिल्लाहरुमा हरेक वर्ष १ लाख २३ हजार १७४ मेटि्रकटन खाद्यान्न हरेक वर्ष अपुग हुन्छ तर तराइका २ जिल्ला कैलाली र काचनपुरमा भने त्यहाँका जनताले खाएर पनि हरेक वर्ष २९५१६ मेटि्रकटन खाद्यान्न जोगिन्छ ।
यसरी सम्पुर्ण खाद्यान्न परिपुर्तिका लागि ९५ हजार मेटि्रकटन खाद्यान्न वाहिरवाट झिकाउनुपर्दछ । सुदूरपश्चिमका भोका जनताको जल्दोवल्दो समस्यप्रति न त राज्य गम्भिर छ न त सु।प।sाे राजनीतिक नेतृत्व ।
हरेक वर्ष सु।प।मा मात्रै किन खाद्यान्न संकट हुन्छ नेतृत्व पङ्तीले राज्यसित गम्भिरतापुर्वक समस्या राख्न नसकेको हो कि अथवा राज्यले नै प्राथमिकताका साथ यो समस्यप्रति ध्यान नदिएको हो नयाँ नेपालमा समस्या समाधानका लागि नयाँ नीति नयाँ उपाय ल्याइनुको सट्टा नयाँ नेपालमा नयाँ सरकारका लागि सु।प।sाे खाद्यसंकट नयाँ चुनौतिको रुपमा देखा परेको भान हुन्छ ।
भन्न त सम्वन्धित निकाय र सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तित्वहरुले राम्रो विउविजन हुनुपर्छ िसंचाईको व्यवस्था हुनुपर्छ र भौतिक पुर्वाधारहरु हुनुपर्छ भन्दै आउनुभएको छ तर पनि समस्या ज्युँकात्यु छ उहाँहरुले भन्ने गरेका कुराहरु संविधानसभाको चुनावका वेला जनताका नाममा गरिएका भाषणहरु केवल भाषणमा मात्र सिमित रहेको सु।प।sाे वर्तमान समस्याले छर्ल¨याएकोछ । पोहोर साल कामचलाउ सरकार थियो त्यतिवेला सु।प।sाे खाद्यान्न टार्न नेपाल खाद्यान्न संस्थानवाट चामल ढुवानी गरियो । यस पाली पनि कामचलाउ सरकार छ । कताकता शंका लाग्छ । सु।प।sा जनताका लागि कामचलाउ खाद्यान्न उपलब्ध गराइने त होइन सु।प।sाे अन्य विकासको त कुरै छोडौ यद्धिपी खाद्यान्न संकटको पनि दिर्घकालीन समाधान अहिलेसम्म देखिएको छैन् । यो समस्या समाधानमा सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तित्वहरु किन कमजोर देखिन्छ राजनीतिक व्यक्तीत्वहरुले खाद्या संस्थानवाट आपुर्ति मन्त्रालयलाई गम्भिरता वोध गराउन किन सकिरहेका छैनन् सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तिहरु सु।प।sा समस्या समाधानका लागि किन एक ढिक्का भएनन् यसै महिनादेखि सु।प।sाे खाद्यान्न समस्याको समाधान होस् आगामी दिनहरुमा सु।प।मा खाद्यसंकट भन्ने समाचार कहीं सुन्न र पढ्न नपरोस नयाँ नेपालमा नयाँ भगवानसंग नयाँ तरिकाले गुहार १
बैतडी गिरेगडा - ७
बटुरकोट
सुदूरपश्चिम महाकाली
गीता चन्द सुदुरपश्चिमका पहाडी जिल्लाहरुमा यस वर्ष छिट्टै खाद्यसंकट देखापरेको छ । आकासे पानीका भरमा उब्जनी हुने यि जिल्लाहरुमा यसपाली प्रकृतिले धोका दिएपछि खाद्यान्नको समस्या आएको हो ।
खाद्य संकटकै कारण अछाम र बाजुराका केहि गा।वि।स।हरुका जनता घाँस र कन्दमुल खोजेर खन वाध्य छन् । हिउँदेवाली असिनाले सखाप पार्नाले सुख्खा खडरी अतिवृष्टि अनावृष्टिका यस्ता समस्याहरु आइपर्छन । साथै यातायातमा सिन्डीकेट विवादको कारण खाद्यान्न ढुवानी हुन नसक्नुले पनि खाद्यान्न संकट आएको हो ।
अहिलेको समस्या टार्न खाद्य संस्थानले स्कर्टिङ गरेर खाद्यान्न ढुवानी गरेर खाद्यान्न पुर् याउने जनाएकोछ । तर यो समस्या यस वर्षको मात्रै होइन । हरेक वर्ष यो समस्या झेल्नुपर्ने सुदूरपश्चिमेलीहरुको समस्याको सामाधान खोजिएको पाइदैन । किन दोहोरिन्छन् यि समस्या
अरु जिल्लाहरुमा त यातायात र प्रतिस्पर्धी ढुवानीले व्यवस्थाले खाद्यासंस्थानको भर पर्नु पर्दैन । विकासका अरु सुचकले पछाडी परेको र खाद्यान्न संकट राष्ट्रिय समस्याका रुपमा संवोधन नभएकाले समस्याले जरा गाडीसकेको भान हुन्छ । यहाँका पहाडी जिल्लाहरुमा पैसा भएर पनि एक छाक खाद्यान्नको लागि १ हप्तासम्म खाद्य संस्थानको दैलो कुर्नुपर्ने नयाँ नेपालमा पनि पुरानै वाध्यता छ ।
यहाँका ६०५ जनता कृषिमा आश्रीत छन् यद्धपि राम्रो विउ विजन मल र सिचाइको अभावका कारण पर्याप्त मात्रामा खाद्यान्न उब्जाउन सकिएको छैन । यहाँका ७ जिल्लाका जनताले उब्जाएको खाद्यान्नले ३ महिना मात्रै पुग्छ अरु खाद्यान्नको लागि भारत लगायत अन्य तराईका जिल्लावाट किन्न पर्छ ।
देशभित्रकै उत्पादनले खाद्यअभाव नटर्नु राष्ट्रकै समस्या हो । सु।प।sा ७ ओटा जिल्लामा गत वर्ष एक लाख असीहजार मेटि्रकटन खाद्यान्न ल्याइएको थियो । यहाँको चौवीस लाख उनान्असी हजार आठसय सन्ताउन्न जनसंख्याको लागि १ वर्षमा २४७९८५७ ४७०५०० मेटि्रकटन खाद्यान्न चाहिन्छ । जसमध्ये ३७६८३३ मेटि्रकटन खाद्यान्न सु।प।मा उब्जनी हुन्छ र सवै उत्पादीत खाद्यान्न स।प।sा जनताले उपभोग गरेभने ९३६५८ मेटि्रकटन खाद्यान्न पुग्दैन । सु।प।sा ७ पहाडी जिल्लाहरुमा हरेक वर्ष १ लाख २३ हजार १७४ मेटि्रकटन खाद्यान्न हरेक वर्ष अपुग हुन्छ तर तराइका २ जिल्ला कैलाली र काचनपुरमा भने त्यहाँका जनताले खाएर पनि हरेक वर्ष २९५१६ मेटि्रकटन खाद्यान्न जोगिन्छ ।
यसरी सम्पुर्ण खाद्यान्न परिपुर्तिका लागि ९५ हजार मेटि्रकटन खाद्यान्न वाहिरवाट झिकाउनुपर्दछ । सुदूरपश्चिमका भोका जनताको जल्दोवल्दो समस्यप्रति न त राज्य गम्भिर छ न त सु।प।sाे राजनीतिक नेतृत्व ।
हरेक वर्ष सु।प।मा मात्रै किन खाद्यान्न संकट हुन्छ नेतृत्व पङ्तीले राज्यसित गम्भिरतापुर्वक समस्या राख्न नसकेको हो कि अथवा राज्यले नै प्राथमिकताका साथ यो समस्यप्रति ध्यान नदिएको हो नयाँ नेपालमा समस्या समाधानका लागि नयाँ नीति नयाँ उपाय ल्याइनुको सट्टा नयाँ नेपालमा नयाँ सरकारका लागि सु।प।sाे खाद्यसंकट नयाँ चुनौतिको रुपमा देखा परेको भान हुन्छ ।
भन्न त सम्वन्धित निकाय र सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तित्वहरुले राम्रो विउविजन हुनुपर्छ िसंचाईको व्यवस्था हुनुपर्छ र भौतिक पुर्वाधारहरु हुनुपर्छ भन्दै आउनुभएको छ तर पनि समस्या ज्युँकात्यु छ उहाँहरुले भन्ने गरेका कुराहरु संविधानसभाको चुनावका वेला जनताका नाममा गरिएका भाषणहरु केवल भाषणमा मात्र सिमित रहेको सु।प।sाे वर्तमान समस्याले छर्ल¨याएकोछ । पोहोर साल कामचलाउ सरकार थियो त्यतिवेला सु।प।sाे खाद्यान्न टार्न नेपाल खाद्यान्न संस्थानवाट चामल ढुवानी गरियो । यस पाली पनि कामचलाउ सरकार छ । कताकता शंका लाग्छ । सु।प।sा जनताका लागि कामचलाउ खाद्यान्न उपलब्ध गराइने त होइन सु।प।sाे अन्य विकासको त कुरै छोडौ यद्धिपी खाद्यान्न संकटको पनि दिर्घकालीन समाधान अहिलेसम्म देखिएको छैन् । यो समस्या समाधानमा सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तित्वहरु किन कमजोर देखिन्छ राजनीतिक व्यक्तीत्वहरुले खाद्या संस्थानवाट आपुर्ति मन्त्रालयलाई गम्भिरता वोध गराउन किन सकिरहेका छैनन् सु।प।sा राजनीतिक व्यक्तिहरु सु।प।sा समस्या समाधानका लागि किन एक ढिक्का भएनन् यसै महिनादेखि सु।प।sाे खाद्यान्न समस्याको समाधान होस् आगामी दिनहरुमा सु।प।मा खाद्यसंकट भन्ने समाचार कहीं सुन्न र पढ्न नपरोस नयाँ नेपालमा नयाँ भगवानसंग नयाँ तरिकाले गुहार १
बैतडी गिरेगडा - ७
बटुरकोट
सुदूरपश्चिम महाकाली