…………॥अहिले व्यस्त छ
आजभोली सबैको हातमा मोबाइल देख्दा लाग्छ यो पनि अनिवार्य आवश्यक्ता बनेको हो किमोबाइल बोक्नु नराम्रो होइन किनकि यो साचारको सशक्त माध्यम हो । यसले सुचना छिटो साचर गर्दछ । यद्यपि राती १० बजेदेख विहान ६ बजेसम्म हुने फोनले नोक्सान बढि गरेको जस्तो लाग्छ। जसलाई यसरी बुझन सकिन्छ ।
के तपाँईसँग मोबाईल छ पक्कै पनि सोध्नै पर्दैन बरु कति ओटा छ कुनकुन सीम प्रयोग गरिरहनु भएको छ यस्ता प्रश्नहरु सोध्नु उचित होला । आजभोली सीमहरुको प्रतिश्पर्धात्मक समयमा एनसेलले एनसेल टु एनसेल ३ ओटा राम्रो नं। छानी जति बेला पनि कल गर्दा १।२५ पैसा लाग्ने व्यवस्था गरेको छ ।त्यस्तै गरि नमस्ते र स्काइमा पनि राती १० बजेदेखि विहान ६ बजे सम्म १ रुपैया काट्छ । त्यस्तै अन्य सीमहरुले पनि विभिन्न सुविधाहरुको व्यवस्था गरेको छ । जसको कारण अधिकाँसले एकभन्दा बढि सीमहरुको प्रयोग गरेको पाइन्छ ।
तपाँईहरु मध्ये कतिले नमस्ते र स्काइ सीमको प्रयोग गरिरहनुभएको छ यो त मलाई थाहा भएन यद्यपि यदि यी सीमको प्रयोग गरिहनु भएको छ भने प्ाक्कै पनि मैले उल्लेख गर्न लागेका कुराहरुमा तपाँईको सहमति रहनेमा म ढुक्क छु ।
राती १० बजे पछि घरबाट आएको फोन बाहेक कसैको पनि फोन रिसीभ गर्ने गरेकि थिईन र मलाई लाग्छ तपाँईहरु मध्ये केही म जस्तै हुनुहुन्छ होला । यसै सन्दर्भलाई जोडेर यहाँ केही रमाइला कुराहरु उल्लेख गर्दै छु जुन कुरा सुन्दा त रमाईला लाग्छन् तर ति कुराहरुलाई राम्रो सँग मनन् गर्ने हो भने धेरै बेफाइदा गरिरहेको हामी पाउँनेछौ ।
कुरा १० दिन अगाडिको मात्रै हो। नेपाल सरकारको कर्मचारी १ जना नातेदार दाजू हाम्रो घरमा आउनुभएको थियो । राती १० बजे सम्म उहाँ हामीसँग बस्नुभएको थियो । हामीले धेरै गफगाफ गर् यौ र अन्तमा रातीको ड्यूटी भएकाले उहाँले जानुपर्ने भयो । हामी गेटसम्म छोड्न गयौ ।ओल्लो पल्लो घरमा मोबाईलमा भइरहेका गफ मज्जाले सुन्न पाईयो । ुउ १० बज्यो भन्ने थाहा भयो सबै व्यस्त अब गफमा ।ु त्यो दाजूले भन्नुभयो । को सँग मैले जान्ने जीज्ञासा राखे । ुअब यति राती को सँग हुनु नि व्याईफ्रेन्ड गर्लफ्रेन्ड सँगनभएको बनाउन खोजीरा होलान्……॥ुउहाँले नराम्रो पाराले भन्नुभयो । अनि घरको मान्छे वा आफन्तसँग अथवा अनिवार्य कल पनि त हुन सक्छ निकिन त्यसरी व्याख्या गरेको मैले फेरी प्रश्न गरे। त्यो पनि हो तर १०० मा ५ मात्र उहाँले तुरुन्तै उत्तर फर्काई हाल्नुभयो । ए…। भन्दै उहाँलाई गुडनाइट भनि हामी गेट बन्द गरि कोठामा फक्र्यौ। एक छिन् सोचे यसको बारेमा कसरी जान्न सकिन्छ आफैलाई प्रश्न गरे र अन्तमा यसको बारेमा चियोचर्चा गर्ने निर्णयमा पुगे ।
अर्को दिन विहानै कलेज पुगे । म्यागाजीन मिक्सीङ् गर्नुपर्ने थियो र सर आउनु भएको थिएन उहाँ नभई नहुन।े त्यस्ौले लौ न सरलाई कल गरौँन भनि १० जनाको हाम्रो समूहमा समूहलिडरलाई अह्राए । ुगर्न त हुन्थ्यो पैसै छैनु उनले भने । अलि शँका लाग्यो । सहायकलाई भने। ुअँ मेरो मा त मिस्कल गर्न पनि व्यालेन्स छैनु उनको उत्तर थियो। झन् चासोको विषय बन्यो । म पनि किन मेरो सेटबाट गर्थे र मैले त यसको बारेमा सोधखोज गर्नु न थियो । ९ जनैलाई सोधे । सत्यसत्य धरोधर्म एउटाकोमा व्यालेन्स थिएन बा………। होइन हो के हो यो मैले दिक्क मान्दै उनहरुसँग गुनासो पोखे । एक दिन रिचार्ज गरेको भोलीपल्ट पुग्ने होइन……॥साथीहरुको जवाफ थियो त्यो । के इम्पोटेन्ट कल नै हुन्छन् कि अरु केही मैले फेरी प्रश्न गरे । साथीहरु हाँस्दै भन्न थाले …॥कलिेकाहीँ। तर त्यो भन्न अलि सुहाउँदैन कि उनिहरुले प्रति प्रश्न गरे । राती १० बजे पछि हुन्छन् के इम्पोटेन्ट हुनुनी ए ए त्यसो भए बुझेँ भन्दै मैले नै सरलाई फोन गरे किनकि मलाई चाहीँ यो राती १० बजे पछिको रोगले आक्रमण अलि गरेको थिएन । मसँग ५०० जना जतिका नं। मोबाईलमा सेभ थिए जसमा आफन्तहरु साथीहरु मन्त्रीहरु प्ा्रहरी डाक्टर इन्जिनीयरम्यानेजर गायक लगायत विभिन्न कार्यालय र सङ्घसंस्थका नं। थिए। र अहिले पनि छन् । मैले राती १० बजे पछि कति व्यस्त हुन्छन् र किन व्यस्त हुन्छन् भनि जान्नुपर्ने थियो त्यसैले त्यही बेलुका मैले मेरा अति नै मिल्ने १५ जना साथीलाई फोन गर्ने निधो गरे । मेरो योजना यस्तो थियो । ू१५ जना केटा र केटी साथी र उनीहरुका सबै आफन्तका नं। लिए ताकि कोसँग व्यस्त रहेछन् भन्ने पत्ता लगाउन सजिलो होस्। मैले जासुसी गर्न खोजेकी पनि होइन त्यसैले आफ्ना मिल्ने हरु नै मेरो योजाका पात्र बने ।
मोबाईल फुलचार्ज थियो ब्यालेन्स नी टन्नै। व्यस्त कलरका आफन्तलाई कल गर्न सजिलोका लागि व्यालेन्स टन्न थियो । १०ः५ भयो। पहिलो कलर काचनपुर जिल्लामा अध्ययनरत स्कुलकी एकदमै मिल्ने साथी……मुटु ढुकढुक गरिरहेको थियो किनकि यसअघि यति राती कसैलाई कल गरेकी थिइन । घण्टी गयो तर फोन काटिन् उनले । आम्मै फोन काटिन् किन फेरी डायल गरे एनटीसीको दिदीले भनिन् तपाँईले डायल गर्नुभएको नं। अहिले व्यस्थ छ कि्रपया ……॥ म्ा अचम्म परेँ। १० पल्ट डाइल गरे । व्यस्त छ मात्र भन्ने । कुरोकानी बुझ्दा त १० बजेपछि कसैको फोन आउनेवाला रहेछ । त्यसैले उनले फोन काटेकी रहिछन् र दोस्रो चोटी डायल गर्दा त कसैको फोन आइसकेको रहेछ अनि किन नभनुन् नि त्यो दीदिले व्यस्त छ भनेर ।मलाई त के थियो र मैले अर्कोलाई डाइल गरे । तपाँले डाइल गर्नभएको नं। अहिले ……दिदी फेरी कराउन थालिन् । उहाँ काठमाडौँमा कार्यरत सरकारी कर्मचारी । अस्ति नै हाम्रा घरमा आउँदा १० बजेपछि कल गर्नेको कहानी सुनाउने दाजू । म हाँसे । त्यही दाजू जसले १० बजेपछि गर्लफ्रेन्ड ब्वाईफ्रेन्ड सँग गफ गर्छन् भन्नुभएको थियो । उहाँ व्यस्त । हे आमा को सँग मैले उहाँमाथी संका गरिन बरु उहाँका आफन्तहरुलाई फेान गरे। धन्य उहाँहरु चाहीँ व्यस्त हुनुहुन्थेन । अब चाहीँ संका लाग्न थाल्यो । १५ मिनेट पछि फेरी डाइल गरे । अँह व्यस्तै । १०स्३५ भैसक्यो फोन व्यस्तै । होस् अरुलाई गर्छु भनि एउटा विवाहित साथीलाई फोन गरे। उहाँ पनि के कम् हे भगवान् १ यो त अति नै भो भन्दै आफ्नै टाउकोमा हात राखे । के गर्ने योजना बनाएपछि त्यो पुरा गर्नु मेरो जिम्मेवारी थियो त्यसैले एकजना नजीकको आफन्त केटालाई फोन गरे । म भन्दा ८ वर्ष जेठो उहाँ काठमाण्डौको एउटा बैंकमा राम्रो पोष्टमा काम गर्नुहुन्छ । जे पर्लापर्ला भनि नं। डायल गरे हे आमा उहाँ पनि व्यस्त । अब अर्को कलर रोजे नाताले दाजू पर्ने उहाँ क्यात धबचभ इन्जिनियर हुनुहन्छ लाई डायल गर्नुभन्दा अगाडी ुमे आई कल यूु भनि एसएमएस पठाए । उहाँले मलाई कल ब्याक गर्नुभयो । ुकेही काम थियो किु उहाँले प्रश्न गर्नुभयो होइन यत्तिकै गरेको मैले उत्तर दिए। २ मिनेट कुरा गर् यौं । ५ मिनेट पछि मैले पुन उहाँलाई नै फोन गरे । उहाँ पनि व्यस्त बा१ मेरो एसएमएस देखेर पो उहाँले मलाई कल गर्नुभारहेछ । कससँग हो दाई व्यस्त मैले फेरी एसएमएस पठाए । होईन तिमी अब गर्दिनौ होला भनेर म घरमा भाईसँग कुरा गरिराथे उहाँले भन्नुभो । ूभाइसँग त भक्खर मैले फोनमा कुरा गरेकी थिए कुन भाई फेरीू मैले सत्य जान्न झुटो बोलेकि थिए। होइन म नेपालगाजको साथीसँग कुरा गरिराथे उसले कल गरेको थियो भन्दै मलाई अल्मलाउन खोज्नुभयो । अघि भाईस्ाँग भन्नुभाथ्यो अहिले फेरी …॥नाम भन्नुस् त साथीको मैले प्रश्न गरे । उहाँले सबै साथीलाई तिमि चिन्छौ त पनि भन्न सक्नुहुन्थ्यो तर त्यसो नभनि उहाँले एक जना नस्र वैनीसँग कुरा गरिराथे भन्नुभो । आँखिर सबै झुट थियो भनेर बुझ्न मलाई गाह्रो थिएन। १५ जनालाई ट्राइ गरेकि थिए सबै व्यस्त । अब चाहीँ म बिश्वस्त भए कि राती १० बजे पछि केहि मान्छे व्यस्त हुँदा रहेछन् ।साँचै ग।फे र ब्वा।फे सँगै ब्यस्त थिए त उनिहरु यो जान्न त भोलीलाई नै कुर्न पयो मैले । ती सबैलाई हिजो राती कोसँग बीजी भनेर सामुहिक एसएमएस पठाए । भोली पल्ट कोहीले मीसकल गरे केहीसँग भेट भयो भने केहीले फोन गरे । ढाँट्न खोजीरहेका थिए तर के सक्थे आखिर झुट झुटै हुन्छ ।
अब राती १० बजे पछिको योजना त सकियो । विहान ४ देखि ५ बजेसम्को लागि १० जनालाई फोन गर्ने निर्णय गरे । कहिले व्ािहानको ४ बजे भ्ान्ने नदेखेको यो अनुसन्धानले त्यो दिन ४ बजे देखायो । यो योजनामा त लास्टै दुस्ख पाईयो भन्या । गाली पनि खाइयो । गाली यो अर्थमा कि विचरा राती अबेर सम्म गफमा रहेछन् क्यारे१ त्यसमाथी पनि मैले फोनको घण्टीले हस्तक्षेप गर् यो । २ जना व्यस्त भेटीए । त्यो एनटीसीको दिदीले भनिन् ुतपाँईले डायल गर्नुभएको नं। अहिले व्यस्त छ कि्रपया केही समयपछि पुनः प्रयास गर्नुहोला।ु ूतपाँईको एकाउन्टको व्यालेन्स रकम कम भइसकेको छ कृपया एकाउन्ट रिचार्ज गर्नुहोला ।ू यो अनुसन्धानकेा क्रममा एनटीसीको दिदीले मलाई पनि सतर्कता अपनाउन सल्लाह दिइन्।
यो त नमुना मात्र हो । यसले के देखाउछ भने आर्थिक अवस्था सबल भएकालाई त अर्थमा खासै फरक पार्दैन तर न्युन आर्थिक अवस्था भएकाहरुलाई त यसले ठुलै असर पार्छ । अनि १० बजे पछिको शान्त र विहानको सफा वातावरणमा फोनमा कुरा गरी पैशाको नाश समयको दुरुपयोग र अनिन्द्रामा बस्नु भन्दा पढाइमा यी सबै कुरा खर्च गरे कसो होला अब यो सिलसीला घटाउने कि
Saturday, July 17
आपसी विवादका कारण सडकको काम ठप्प
आपसी विवादका कारण सडकको काम ठप्प
जेटिजेडको सहयोगमा निर्माण हुन लागेको सडक आपसी विवादका कारण ठप्प छ। सून्दरखालिदेखि खसरथलासम्म लगभग २८ कि।मि। सम्मको काम मंसिरमै सुरु गर्न्र्रुपर्ने भएतापनि विभिन्न विवादका कारण ४ महिना बितिसक्दा पनि सबै ठाउँमा सडक निर्माण कार्य साचालन हुन सकेको छैन।
अन्य ठाउँमा भने काम सुचारु रुपले साचालन भईरहेको छ। यद्दपि नार्गार्जुन गाविसको डिब्डे भन्ने ठाउँमा आपसी विवादका कारण काम सुरु हुन नसकेको हो। सडक सबैलाई पायक हुने गरि काटिनु पर्ने एक पक्षको माग छ भने अर्को पक्ष आफुलाई मात्र पायक पर्ने गरि सडक काटिनुपर्ने माग गरिरहेको छ। त्यसैगरि खेतियोग्य जमिन सडक निर्माण गर्दा भासिने चिन्ताले जनताहरुले आफ्नो जमिनबाट सडक निर्माण गर्न नदिनु अर्को समस्या बनेको छ। जेटिजेडले यसअन्तर्गत कृषि सम्बन्धी विभिन्न कार्यक्रमहरु ल्याएको छ तर उक्त कार्यक्रमहरुलाई यहाँका वासिन्दाले नबुझेका कारण पनि सडक निर्माणको काम साचालन हुन नसकेको हो।
अर्कोतिर सडक निर्माणमा काम गरेर केहि पैसा कमाउने आसमा बसेका यहाँका गरिब कामदारहरु मर्कामा परेका छन् । भारीबोकि जीविकोपार्जन गर्ने यहुका अधिकांश जनताहरुले सडक निर्माण योजनालाई राम्रो आम्दानीको स्रोतको रुपमा लिएका थिए। ३ वर्षसम्म चल्ने यो योजनामा दैनिक प्रतिव्याक्ति ५ किलो चामल र ५ किलो चामल मुल्य बराबरको पैसा दिने व्यवस्था छ । घर नजिकै काम गर्न सकिन्ो घर पनि हेर्न सकिने र आम्दानी पनि गर्न सकिने हुनाले यो योजना आउन लागेको खबरबाट खुशी भएका नागार्जुन गाबिसको डिब्डे निवासी राम पन्तले दुस्खेसो पोखे । उनले भने- ुयो सडकमा काम गरेर केहि पैसा कमाउने आश थियो तर विवादका कारण काम नै साचालन नभएपछि हामी निराश भएका छौँ।ु त्यस्तै गरि भारतमा काम गरेर घरपरिवार धान्दै आएका यहाँका युवा सडकमै काम गर्ने योजना बनाएर भारत काम गर्न गएनन् तर काम सुरु नभएपछि यि युवाहरु दोधारमा परेका छन्।
अर्काको देशमा भन्दा अफ्नै देशमा काम गर्न रुचाउने यहाँका एक युवक नरी चन्दले पनि सडकको काम साचालन नभएकोमा गुनासो गरे। उनले भने -ुदिनभरि पसिना बगाएर काम गरिन्थ्यो तर कमाई भने हुदैनथ्यो यसपाली अर्काको देशमा बगाउने पसिना आफ्नै देशमा बगोस् भन्ने चाहनाले भारत गइएन तर काम सुरु नहुँदा अब अन्योलमा परिएको छु ।
यसरि एकातिर मजदुरी गरी जीविकोपार्जन गर्ने मजदुरहरु मर्कामा परेका छन् भने अर्कोतिर यहुका जनताहरु यातायातको सुविधाबाट पनि विाचत हुनुपर्ने अवस्था आउन सक्ने सम्भावना बढेको छ।
जेटिजेडको सहयोगमा निर्माण हुन लागेको सडक आपसी विवादका कारण ठप्प छ। सून्दरखालिदेखि खसरथलासम्म लगभग २८ कि।मि। सम्मको काम मंसिरमै सुरु गर्न्र्रुपर्ने भएतापनि विभिन्न विवादका कारण ४ महिना बितिसक्दा पनि सबै ठाउँमा सडक निर्माण कार्य साचालन हुन सकेको छैन।
अन्य ठाउँमा भने काम सुचारु रुपले साचालन भईरहेको छ। यद्दपि नार्गार्जुन गाविसको डिब्डे भन्ने ठाउँमा आपसी विवादका कारण काम सुरु हुन नसकेको हो। सडक सबैलाई पायक हुने गरि काटिनु पर्ने एक पक्षको माग छ भने अर्को पक्ष आफुलाई मात्र पायक पर्ने गरि सडक काटिनुपर्ने माग गरिरहेको छ। त्यसैगरि खेतियोग्य जमिन सडक निर्माण गर्दा भासिने चिन्ताले जनताहरुले आफ्नो जमिनबाट सडक निर्माण गर्न नदिनु अर्को समस्या बनेको छ। जेटिजेडले यसअन्तर्गत कृषि सम्बन्धी विभिन्न कार्यक्रमहरु ल्याएको छ तर उक्त कार्यक्रमहरुलाई यहाँका वासिन्दाले नबुझेका कारण पनि सडक निर्माणको काम साचालन हुन नसकेको हो।
अर्कोतिर सडक निर्माणमा काम गरेर केहि पैसा कमाउने आसमा बसेका यहाँका गरिब कामदारहरु मर्कामा परेका छन् । भारीबोकि जीविकोपार्जन गर्ने यहुका अधिकांश जनताहरुले सडक निर्माण योजनालाई राम्रो आम्दानीको स्रोतको रुपमा लिएका थिए। ३ वर्षसम्म चल्ने यो योजनामा दैनिक प्रतिव्याक्ति ५ किलो चामल र ५ किलो चामल मुल्य बराबरको पैसा दिने व्यवस्था छ । घर नजिकै काम गर्न सकिन्ो घर पनि हेर्न सकिने र आम्दानी पनि गर्न सकिने हुनाले यो योजना आउन लागेको खबरबाट खुशी भएका नागार्जुन गाबिसको डिब्डे निवासी राम पन्तले दुस्खेसो पोखे । उनले भने- ुयो सडकमा काम गरेर केहि पैसा कमाउने आश थियो तर विवादका कारण काम नै साचालन नभएपछि हामी निराश भएका छौँ।ु त्यस्तै गरि भारतमा काम गरेर घरपरिवार धान्दै आएका यहाँका युवा सडकमै काम गर्ने योजना बनाएर भारत काम गर्न गएनन् तर काम सुरु नभएपछि यि युवाहरु दोधारमा परेका छन्।
अर्काको देशमा भन्दा अफ्नै देशमा काम गर्न रुचाउने यहाँका एक युवक नरी चन्दले पनि सडकको काम साचालन नभएकोमा गुनासो गरे। उनले भने -ुदिनभरि पसिना बगाएर काम गरिन्थ्यो तर कमाई भने हुदैनथ्यो यसपाली अर्काको देशमा बगाउने पसिना आफ्नै देशमा बगोस् भन्ने चाहनाले भारत गइएन तर काम सुरु नहुँदा अब अन्योलमा परिएको छु ।
यसरि एकातिर मजदुरी गरी जीविकोपार्जन गर्ने मजदुरहरु मर्कामा परेका छन् भने अर्कोतिर यहुका जनताहरु यातायातको सुविधाबाट पनि विाचत हुनुपर्ने अवस्था आउन सक्ने सम्भावना बढेको छ।
Monday, November 30
मेरो घर सु ।प ।sाे महाकाली अाचलको बैतडी जिल्लाको मध्य स्वराडको एउटा गाउँमा पर्छ। तर अहिले म बीए दोस्रो वर्षको जाँच दिन काठमाण्डो आएकि छु। र प्रयोगात्मक परिषा सकेर जानुपर्ने भएकाले अझै १५ दिन पछि मात्रै घर फर्कनेछु। म मेरो गाउँका शिषित छोरी मध्ये एक हुँ। यद्यपि मेरो पढाई पुरा भइसकेको छैन। यदि मेरो समाजको मेरो गाउँठाउँको नकात्मक परिवर्तनमा सुधार भएन भने मेरो पढाईमा चारबिरामाग्ने शंका पनि मेरो मनमा लागेको छ।
के भयो त मेरो समाजमा नकारात्मक परिर्वन यो सबैको उत्सुक्ताको विषय हो। हिजो मेरो गाउँबाट साथीको फोन आयो ।उ लगाएत सबैको हालसमाचार सोधेँ ँकेही ठीक छैन’ ऊ भन्दै गइन् ँफलानो भाईले रमिवैनीको मितिनी सँग विहे गर्यो पल्ला गाउँकी रुद्रणीले नी विहे गरीप्रकाशले नी हिजो मात्र बिहे गरुयो……………।’। ँअनि विहे गरे भने के नराम्रो भयो त यो त राम्रो कुरा पो हो’ तर ति त र्भखरका होइनन् र मेले उलाई प्रश्न गरे। उहिरुले विहेको सँग गरे था पनि छ उसले मलाई प्रति प्रश्न गरिन्। मैले यस बारे चासो दिएर सोधै। विहे ओल्लो पल्लो गाउँमा भाको रहेछ। जहाँ हामो्र नाता पर्छ।१०१११२ मा पढ्ने भाईवहिनीले आफूसँगै पढ्ने साथीसँग विहे गरेको सुन्दा मलाई यो कुरा पचाउन एकछिन साहै्र गाह्रो भयो तर के गर्ने म त युवा छु मैले गाहा्रे मानेर समस्या टर्दैन। ँअनि यति मात्र होईन अझै भाग्ने तयारीमा छन्’ उसले अगाडी थपिन्। म सुनीरहे किनकी यसको बारेमा बोल्न मसँग कुनै शब्दनै थ्ािएन। एकछिन भगवानलाई गुहारे। भगवान यो के भैराछ हाम्रो समाज कहिलेदेखि भयो यति विकसीत ओल्लोपल्लो गाउँमा जातै नमिल्ने सँग विहे गरिदिने मेरा सानासाना प्यारा भाइवहिनी कहिले यति परिपक्व भएछन् किन बिसे्र यिनिहरु आफ्नो संस्कृति किन गए समाजको विपरित के कमि रह्यो परिवार र समाजको यिनीहरुको पालनपोषणमा यस्तै यस्तै प्रश्नको उत्तर मागे मैले मेरो भगवानसँग।
जे भयो सो त भयो त्यसलाई त चाहेर पनि सुधार्न सकिन्न तर ँअझ हुने तयारी शब्द”लाई कसरी मेटाउन सकिन्छ यसको बारेमा सोच्नु आवश्यक छ। अरु ठाउँको लागि अन्तरजातीय रओल्ला पल्लो गाउमा हुने विवाह सामान्य होला तर हाम्रो समाजको लागि यो पूर्ण रुपमा गलत कार्य हो किनकी हामी यति विकसित भईसकेका छैनौँ। त्यसैले यो क्रम रोकिनु पर्छ।
साथीहरु कहिले कोसँग विहे गनुपर्छ यसको बारेमा मैले तपाँइलाई भन्ने मेरो कुनै हक त बन्दैन तर त्यो समाजको सदस्य र तपाईकै उमेरको साथी भएकाले केही भन्दै छु…………।
मेरा प्यारा साथीहरु
विवाह कुनै फेशन होइन ताकि समय समयमा परिवर्तन गर्न सकिन्छयो केवल तपाँइको लागि मात्र होइनयो त तपाँइको परिवार र समाजसँग जोडिएको कुरा हो। पहिला त आफनै भाइबहिनीसँग मायापिरती गाँस्नु गलत कुरा हो यसलाई त सुधार्न सकिन्छ तर विहे नै गरिहाल्नु यो त सबैका लागि अपाच्य कुरा हो। तपाँई त भावनामा डुबेर कसैलाइृ भगाउनुहुन्छ र कसैसँग भाग्नुहुन्छ तर तपाँईको समाजमा त्यसले कस्तो प्रभाव पर्छ तपाँईको त्यो गलत कदमले तपाँईको भविष्यमा कस्तो समस्या उत्पन्न गर्छ तपाँइृलाई जन्म दिने आमाबाबुमा के बित्छ यसलाई हेर्नु पनि हाम्रो र्कतब्य हुन्छ । हरेक आमाबाबुले आफ्नो छोराछोरीको सून्दर भविष्यको सपना देखेको र कल्पना गरेको हुन्छ र त्यो सपनालाई विपनामा बदल्नु छोराछोरीको जिम्मेवारी हुन्छ यो कुरा हामीले भुल्नु हुदैन।
साथी हामी सबैलाई थाहा भएकै कुरा हा बच्चाको आवश्यक्ता सबै आमाबाबुलाइै हुन्छ यदि बच्चा भएनभने उनिहरु भगवानको आराधना गरेर पनि बच्च्चा पाउने आसमा बस्छन्। तपुई एकछिन् मनन् गनुस् त ँजब तपाँई आफ्नी आमाको कोखमा हुनुहुन्थ्यो तपाँईकि आमा र सह परिवार कति खुशी भएको थियो होला तपाँईको स्वास्थ्यको लागि हानीकारक कुरा आवश्यक भएर पनि खान चाहिनन् होला। जब तपाँई आमाको पेटभित्र चलेर आमालाई दुःख दिनुहुनथ्यो आमाले त्यो दुःखलाइ भविश्यको सुखक।े रुपमा कसरी सहजै स्विकार गरेकि थिईन् होला यि कुरा तपाँई कसरी बिस्रनुहुन्छ कि उनसले आपुनो ज्यानको प्रवाह नै नगरी तपाँईलाई जन्म दिने र्निणय गरेकि थिईन् र तपाईको बुवा भगवानको प्रार्थनामा डुबेको हुनुहुन्थ्योजब तपाँर्य जन्मिनुभाथ्यो तपाँई रोएको पहिलो आवाज बुवाको कानमा परेको थियो अनि तपाँईको बुवाको खूसीले सीमा नाघेको थियो।
जब तपाँई यो संसारमा आउनुभाथ्यो अनि तपाँईकि आमाले धेरै तातोधेरै चिसोपिरो खाने कुरा खाएकि थिइनन्। ताकि तपाँईको स्वास्थ्यमा असर नपरोस्। नत्र आमालाई ति खानेकुरा खान मन नलागेको होइन। तपाँईको परिवार तपाँईको र्दिघायू र सफलताको लागि भगवानसँग कति पर््राथना गर्छ यो कुरा तपाँई नर्बिसनुस्नर्बिसनुस् कि तपाँईको तोतेबोली सुन्न आमाबुवा कति आतुर थिएर जब तपाँई बामे सर्दै तोतबोली बोल्नुभएको थियो अनि तपाँईका आमाबुवाले आफूले के के न पाएजस्तो महसुस गरेका थिए होला
दिनहरु बित्दै गए तपाँई ठूलो हुँदै जानुभयो तपाइृँकै पालनपोषणका लागि आमाबुवाले यो अन्तरालमा केवल तपाँईको सून्दर भबिश्य र आफ्नो बुढेसकालकॊ सहाराको लागि दुःख गर्नुभएको कुरा तपाँई नभुल्नुस्। हरेक आमाबुवाको चाहना हुन्छकि छोरीको कन्यादान राम्रो घरमा राम्रो केटासँग होस् र आफ्नो घरबाटै छोरीलाई बिदा गर्न पाउँत्यसते छोराको विहे धुमधाम गर्न पाउँ बुहारीलाई आफ्नै घरमा भित्रयाई उसको हातबाट एक गिलास पानी खान पाउँ बस् यही चाहना पुरा गर्नु तपाँको र्कतब्य तपाँई किन भुल्नुहुन्छ
साथीहरु भागेरअन्तरजातिय विहे गर्नु कुनै समाजका लागि आफैमा नराम्रो नहोला तर हाम्रो जस्तो पिछडिएको समाजका लागि यो नराम्रेा काम हेा । साथी जब तपाँई कसैलाई मन पराउनुहुन्छ कसैसँग माया लगाउनुहुन्छ त्यतिबेला तपाँई सोचनुहुन्छकि संसार मायामै चल्छ भनेरतर यर्थाथ त यो भन्दा धेरै फरक छ। हामी त मानव हौँ हामीलाई सबैको आवश्यक्ता पछ।्र माया र पिरतीले मात्र जविन धान्न सकिदैन फेरी आफ्नो मात्र खूसी हेर्नु मानवता हेाईनअरुको खूसी हेर्नु पनि मानवता हो। यो मानवताबाट कसैले पन्छिन मिल्दैन।
साथीहरुयदि हाम्रो परिवार हाम्रो खूसीको लागि असम्भवलाई सम्भव बनाउन तम्तयार हुन्छ भने तपाँईहामी उहाँहरुको एक चिम्टि खूसी के कुरामा छ त्यो जान्ने प्रयास किन गर्दैनौँ हामीलाई शिषा दिई संसार नियाल्ने अवसर दिनुहुने गुरु त्यो समाजत्यो माटोत्यो संस्कृति जसका हामी देन हौँत्यसलाई केही समयदेखिक।े मायाप्रेमले कसरी भुलाउन सक्छ भागेर विवाह गर्नाले परिवार र समाजमा नकारात्मक प्रभाव त पर्छ नै तपाँई स्वयं प्रगति गर्नबाट बिाचत हुनुहुन्छ। तपाँई भावनामा डुबेर माया बाहेक संसार अन्धकार देख्नुहुन्छ होलातर जब तपाँई परिपक्व बन्दै जानुहुन्छ तब आफुले गरेको गल्तिको महसुस गर्नुहुन्छ।जब तपाँई गल्ति सुधार्न चाहनुहुन्छ त्यतिबेला धेरै ढिलो भइसकेको हुनेछ धेरै ढिलो……………
त्यसैले साथीहरुएकचोटी माथि उल्लिखित कुराहरु हृदयदेखिनै मनन् गनृुस् अनि तपाँईको आत्मालॆ तपुईको आफ्नो समाजपरिवार र तपाँईको मायालाई सोच्नुस्। तपाँईको आत्माले केलाई महत्वपूर्ण ठान्दछ त्यसैलाई रोज्नुहोला।
अन्तमा मेरो भन्नु केही छैन। साथीको नाताले यि कुरा नभनि आफुलाई सम्हाल्न सकिन अन्यथा नलिनू।
के भयो त मेरो समाजमा नकारात्मक परिर्वन यो सबैको उत्सुक्ताको विषय हो। हिजो मेरो गाउँबाट साथीको फोन आयो ।उ लगाएत सबैको हालसमाचार सोधेँ ँकेही ठीक छैन’ ऊ भन्दै गइन् ँफलानो भाईले रमिवैनीको मितिनी सँग विहे गर्यो पल्ला गाउँकी रुद्रणीले नी विहे गरीप्रकाशले नी हिजो मात्र बिहे गरुयो……………।’। ँअनि विहे गरे भने के नराम्रो भयो त यो त राम्रो कुरा पो हो’ तर ति त र्भखरका होइनन् र मेले उलाई प्रश्न गरे। उहिरुले विहेको सँग गरे था पनि छ उसले मलाई प्रति प्रश्न गरिन्। मैले यस बारे चासो दिएर सोधै। विहे ओल्लो पल्लो गाउँमा भाको रहेछ। जहाँ हामो्र नाता पर्छ।१०१११२ मा पढ्ने भाईवहिनीले आफूसँगै पढ्ने साथीसँग विहे गरेको सुन्दा मलाई यो कुरा पचाउन एकछिन साहै्र गाह्रो भयो तर के गर्ने म त युवा छु मैले गाहा्रे मानेर समस्या टर्दैन। ँअनि यति मात्र होईन अझै भाग्ने तयारीमा छन्’ उसले अगाडी थपिन्। म सुनीरहे किनकी यसको बारेमा बोल्न मसँग कुनै शब्दनै थ्ािएन। एकछिन भगवानलाई गुहारे। भगवान यो के भैराछ हाम्रो समाज कहिलेदेखि भयो यति विकसीत ओल्लोपल्लो गाउँमा जातै नमिल्ने सँग विहे गरिदिने मेरा सानासाना प्यारा भाइवहिनी कहिले यति परिपक्व भएछन् किन बिसे्र यिनिहरु आफ्नो संस्कृति किन गए समाजको विपरित के कमि रह्यो परिवार र समाजको यिनीहरुको पालनपोषणमा यस्तै यस्तै प्रश्नको उत्तर मागे मैले मेरो भगवानसँग।
जे भयो सो त भयो त्यसलाई त चाहेर पनि सुधार्न सकिन्न तर ँअझ हुने तयारी शब्द”लाई कसरी मेटाउन सकिन्छ यसको बारेमा सोच्नु आवश्यक छ। अरु ठाउँको लागि अन्तरजातीय रओल्ला पल्लो गाउमा हुने विवाह सामान्य होला तर हाम्रो समाजको लागि यो पूर्ण रुपमा गलत कार्य हो किनकी हामी यति विकसित भईसकेका छैनौँ। त्यसैले यो क्रम रोकिनु पर्छ।
साथीहरु कहिले कोसँग विहे गनुपर्छ यसको बारेमा मैले तपाँइलाई भन्ने मेरो कुनै हक त बन्दैन तर त्यो समाजको सदस्य र तपाईकै उमेरको साथी भएकाले केही भन्दै छु…………।
मेरा प्यारा साथीहरु
विवाह कुनै फेशन होइन ताकि समय समयमा परिवर्तन गर्न सकिन्छयो केवल तपाँइको लागि मात्र होइनयो त तपाँइको परिवार र समाजसँग जोडिएको कुरा हो। पहिला त आफनै भाइबहिनीसँग मायापिरती गाँस्नु गलत कुरा हो यसलाई त सुधार्न सकिन्छ तर विहे नै गरिहाल्नु यो त सबैका लागि अपाच्य कुरा हो। तपाँई त भावनामा डुबेर कसैलाइृ भगाउनुहुन्छ र कसैसँग भाग्नुहुन्छ तर तपाँईको समाजमा त्यसले कस्तो प्रभाव पर्छ तपाँईको त्यो गलत कदमले तपाँईको भविष्यमा कस्तो समस्या उत्पन्न गर्छ तपाँइृलाई जन्म दिने आमाबाबुमा के बित्छ यसलाई हेर्नु पनि हाम्रो र्कतब्य हुन्छ । हरेक आमाबाबुले आफ्नो छोराछोरीको सून्दर भविष्यको सपना देखेको र कल्पना गरेको हुन्छ र त्यो सपनालाई विपनामा बदल्नु छोराछोरीको जिम्मेवारी हुन्छ यो कुरा हामीले भुल्नु हुदैन।
साथी हामी सबैलाई थाहा भएकै कुरा हा बच्चाको आवश्यक्ता सबै आमाबाबुलाइै हुन्छ यदि बच्चा भएनभने उनिहरु भगवानको आराधना गरेर पनि बच्च्चा पाउने आसमा बस्छन्। तपुई एकछिन् मनन् गनुस् त ँजब तपाँई आफ्नी आमाको कोखमा हुनुहुन्थ्यो तपाँईकि आमा र सह परिवार कति खुशी भएको थियो होला तपाँईको स्वास्थ्यको लागि हानीकारक कुरा आवश्यक भएर पनि खान चाहिनन् होला। जब तपाँई आमाको पेटभित्र चलेर आमालाई दुःख दिनुहुनथ्यो आमाले त्यो दुःखलाइ भविश्यको सुखक।े रुपमा कसरी सहजै स्विकार गरेकि थिईन् होला यि कुरा तपाँई कसरी बिस्रनुहुन्छ कि उनसले आपुनो ज्यानको प्रवाह नै नगरी तपाँईलाई जन्म दिने र्निणय गरेकि थिईन् र तपाईको बुवा भगवानको प्रार्थनामा डुबेको हुनुहुन्थ्योजब तपाँर्य जन्मिनुभाथ्यो तपाँई रोएको पहिलो आवाज बुवाको कानमा परेको थियो अनि तपाँईको बुवाको खूसीले सीमा नाघेको थियो।
जब तपाँई यो संसारमा आउनुभाथ्यो अनि तपाँईकि आमाले धेरै तातोधेरै चिसोपिरो खाने कुरा खाएकि थिइनन्। ताकि तपाँईको स्वास्थ्यमा असर नपरोस्। नत्र आमालाई ति खानेकुरा खान मन नलागेको होइन। तपाँईको परिवार तपाँईको र्दिघायू र सफलताको लागि भगवानसँग कति पर््राथना गर्छ यो कुरा तपाँई नर्बिसनुस्नर्बिसनुस् कि तपाँईको तोतेबोली सुन्न आमाबुवा कति आतुर थिएर जब तपाँई बामे सर्दै तोतबोली बोल्नुभएको थियो अनि तपाँईका आमाबुवाले आफूले के के न पाएजस्तो महसुस गरेका थिए होला
दिनहरु बित्दै गए तपाँई ठूलो हुँदै जानुभयो तपाइृँकै पालनपोषणका लागि आमाबुवाले यो अन्तरालमा केवल तपाँईको सून्दर भबिश्य र आफ्नो बुढेसकालकॊ सहाराको लागि दुःख गर्नुभएको कुरा तपाँई नभुल्नुस्। हरेक आमाबुवाको चाहना हुन्छकि छोरीको कन्यादान राम्रो घरमा राम्रो केटासँग होस् र आफ्नो घरबाटै छोरीलाई बिदा गर्न पाउँत्यसते छोराको विहे धुमधाम गर्न पाउँ बुहारीलाई आफ्नै घरमा भित्रयाई उसको हातबाट एक गिलास पानी खान पाउँ बस् यही चाहना पुरा गर्नु तपाँको र्कतब्य तपाँई किन भुल्नुहुन्छ
साथीहरु भागेरअन्तरजातिय विहे गर्नु कुनै समाजका लागि आफैमा नराम्रो नहोला तर हाम्रो जस्तो पिछडिएको समाजका लागि यो नराम्रेा काम हेा । साथी जब तपाँई कसैलाई मन पराउनुहुन्छ कसैसँग माया लगाउनुहुन्छ त्यतिबेला तपाँई सोचनुहुन्छकि संसार मायामै चल्छ भनेरतर यर्थाथ त यो भन्दा धेरै फरक छ। हामी त मानव हौँ हामीलाई सबैको आवश्यक्ता पछ।्र माया र पिरतीले मात्र जविन धान्न सकिदैन फेरी आफ्नो मात्र खूसी हेर्नु मानवता हेाईनअरुको खूसी हेर्नु पनि मानवता हो। यो मानवताबाट कसैले पन्छिन मिल्दैन।
साथीहरुयदि हाम्रो परिवार हाम्रो खूसीको लागि असम्भवलाई सम्भव बनाउन तम्तयार हुन्छ भने तपाँईहामी उहाँहरुको एक चिम्टि खूसी के कुरामा छ त्यो जान्ने प्रयास किन गर्दैनौँ हामीलाई शिषा दिई संसार नियाल्ने अवसर दिनुहुने गुरु त्यो समाजत्यो माटोत्यो संस्कृति जसका हामी देन हौँत्यसलाई केही समयदेखिक।े मायाप्रेमले कसरी भुलाउन सक्छ भागेर विवाह गर्नाले परिवार र समाजमा नकारात्मक प्रभाव त पर्छ नै तपाँई स्वयं प्रगति गर्नबाट बिाचत हुनुहुन्छ। तपाँई भावनामा डुबेर माया बाहेक संसार अन्धकार देख्नुहुन्छ होलातर जब तपाँई परिपक्व बन्दै जानुहुन्छ तब आफुले गरेको गल्तिको महसुस गर्नुहुन्छ।जब तपाँई गल्ति सुधार्न चाहनुहुन्छ त्यतिबेला धेरै ढिलो भइसकेको हुनेछ धेरै ढिलो……………
त्यसैले साथीहरुएकचोटी माथि उल्लिखित कुराहरु हृदयदेखिनै मनन् गनृुस् अनि तपाँईको आत्मालॆ तपुईको आफ्नो समाजपरिवार र तपाँईको मायालाई सोच्नुस्। तपाँईको आत्माले केलाई महत्वपूर्ण ठान्दछ त्यसैलाई रोज्नुहोला।
अन्तमा मेरो भन्नु केही छैन। साथीको नाताले यि कुरा नभनि आफुलाई सम्हाल्न सकिन अन्यथा नलिनू।
Thursday, June 25
कथा
कथा
दुधको मोल
कथा
दुधको मोल
गीता चन्द। बैतडी
मीना र उनका श्रीमान एउटा झुपडीमा बस्छन्। उनिहरु मजदुरि गरेर खान्छन्। मीना सुडेनीको काम राम्रोसित गर्छिन। मीनाको पहिला खाईपाइ आएको राम्रो घरपरिवार थियो। राणाकालमा उनको परिवार विचल्लिमा परेको थियो।
तराईको एउटा वस्तिमा उनको झुपडी छ। राजदरवार नजिकै छ उनको झुपडी। दरबारमा राजा बादशाह र रानी -शुभमैया र थुप्रै सुसारेनोकरचाकरसुरक्षाकर्मीहरु छन्। रानी गर्भवति छिन्।उनको स्याहारका लागि थुप्रै नोकरचाकर राखेका छन्। उता मीना पनि गर्भवति छे। तर पनि उनले एकछाक खान दिनभरि काम गर्नपर्छ। केही समयपछि रानी राजकुमारलाई जन्म दिन्छिन्। राजदरबारभरि खुसियाली छाईन्छ। जताततै मिठाई बाडिन्छ। उता मीना पनिबाट पनि छोरा जन्मिन्छउनि आफ्नो छोराको नाम कवीर राख्छिन्। उनि र उनका श्रीमान साह्रै खुसी हन्छन्।
मीना सुडेनीको काम पनि गर्थिन् यो खबर बादशाहले पाएपछि उनलाई रानी र राजकमारको स्याहारका लागि दरबारमा बोलाईन्छ। मीना साहै्र खुसी हन्छे र २२ दिनको छोरालाई झुपडीमै छोडेर आफु राजदरबारमा जान थालिन् भने श्रीमान मजदुरी गर्न। मीना रानी र बच्चाको स्याहार गर्न थालिन्। उनलाई रानी पुराना र नया गरि थुप्रै कपडाहरु दिन्थिन्। मीना रमाउदै झपडमिा फर्कन्थिन्।उनको छोरा गन्द्रिमा पल्टेको हन्छ। मीना रानीले दिएका कपडा छोराको लागी ओछयाई दिन्छे। कवीर आनन्दका साथ निदाउछ।
आज मीना कवीरलाई हत्तपत्त दुध चुसाउदै दरबारमा जान्छिन्। राजकुमारको स्याहार गर्न सुरु गरिहाल्छिन्। मीना राजकुमारलाई खेलाईराखेकि हुन्छे । यतिक्कैमा राजा आउछन् र मीना लाई भन्छन् ँमीना म तिम्रो परिवारलाई दरवारमै बस्ने ठाउ दिन्छुके तिमि मैले भनेको कुरा मान्छयॊेै’मीना राजाको खुट्टामा ढाग्दै ँहुकम गरिब_िक्सयोस् हजूर’ भन्छिन्। बादशाह गालामा औला राख्दै ँत्यसो भए रानीको दुध सुकेको छ के तिमी राजकुमारलाई आफनो दुध दिन्छयौ’भन्छन्। अनि कवीर नी ँमीना आत्तिदै भन्छिन्।’ बादशाह भन्छन् ँम पैसा दिन्छु बजारबाट किनेर दिनु’। मीना मुर्छा पर्छिन् तर उनि केनै गर्न सक्थिन् र राजाको कुरा टार्न पनि सकिनन् उनले ।
उनि रुदै आफ्नो झुपडीमा फर्किन्। कवीरलाई काखमा च्यापी डंाको छोडी रुन थालिन्। त्यसै बेला उनका श्रीमान पनि आई पुग्छन्। मीनालाई यसरी रोएको देख्दा उनि पनि दुःखि हन्छन्। एकछिनपछि उनि पनि मीना रुनको कारण थाहा पाउछन्।
आजको रातभरी मीनालाई निद्रा लाग्दैन। उज्यालो हुने बितिक्कै मीना कवीरलाई दुध नदिईकन राजदरबारमा जान्छिन् र राजकुमारलाई आफ्नो दुध चसाउन सरु ग्र्छिन्। यो क्रम २ वर्षसम्म चल्छ। राजकुमार हृष्टपष्ट हन्छन्। उता कवीरलाई भने बजारबाट किनेको दुध ख्वाईन्छ। उनी कमजोर हन्छन्।
मीना राजकुमारकै स्याहारमा ब्यस्त हुन्छिन्। गाउमा कालाज्वर भन्ने रोग देखा पर्छ। यसै रोगका कारण मीनाका श्रीमान थला पर्छन् र उनको उपचार हुन नपाउदा मृत्य हन्छ। अब मीना एक्ली हुन्छे। तर के गर्नु उनको त दैनिकी नै बनेको छ विहानै दरबारमा जानेराजकुमारको स्याहार गर्ने र बेलुका मात्र फर्कने। बादशाहले उनलाई दरबारमै बस्न दिउला भनेपनि बस्न दिएका थिएनन्। श्रीमानको मृत्यपछि कवीरलाई पनि संगै लैजान थालिन्। तर मलढोकामा कवीरलाई छोडेर आफु भित्र जान्थिन्। कौसीमा राजकुमारलाई दुध चुसाउदै बिभिन्न किसमका खेलौनासंग खेलाउथिन्। तर उनको तनमन र आंखा मूल ढोकामा कुकूरसंग खेलिरहेको छोरामा हुन्थ्योआखिर आमा न हुन् कवीरकि। राजकुमार एक पलको लागि पनि भुइमा हुदैनथे तर कवीरलाई भने भित्रबाहिर जाने मान्छेहरुको खुट्टाले बारम्बार चोट लाग्थ्यो।
असार महिनाको कुरा हो गाउमा बाढी आउछ। पानीले सबै खल्लाहरु भरिन्छन्। मीनाको झुपडी पनि पानीले डुबाउछ। उनको झुपडी वरिपरि पर्खालले घेरिएको हुन्छ र त्यहा मोटो पाइप हुन्छ। मीना छोरालाई पिठयूमा बोकि पानी निकाश गर्न मुसलधारे पानीमै बाहिर निस्किन्छिन्। उनले पाइपभित्र हात हाल्छिन् उनले हात बाहिर निकाल्न नपाउदै सर्पले टैाक्छ। उनि भुईमा पछारिन्छिन्। यो कुरा बादशाहले थाहा पाउदापाउदै पनि कुनै वास्ता गर्दैनन् र मीना प्राण त्याग्छिन्। कवीर यतिबेला मात्र ५ वर्षको हुन्छ। ऊ आमाबाबको टुहरो हुन्छ। उसको आफ्नो भन्ने संसारमा कोही हुदैन। उनि खेल्दाखेल्दै जंगलमा पग्छन् पछि उनको बासस्थानै जंगल हुन्छ। उनि जंगलकै कन्दमुल खान्छन्।
एकदिको कुरा हो जब उनि १२ वर्षका हुन्छन् त्यतिबेला राजदरबार नजिकैको जंगलमा एउटा रुखमनि बसिरहेका हन्छन्। यतिक्कैमा राजकुमार पनि सहपाटीका साथ घुम्न त्यहीं आईपुग्छन् उनि कवीरलाई देख्छन् र उनको परिचय सोध्छन्। कवीर टुहरो भएको थाहा पाएपछि राजकुमार उनलाई घोडा बन्न अह्राउछन्। तर कवीर सर्त गर्छन् कि दुवैले पालैपालो घोडाबन्नुपर्छ भनेर। राजकुमार पहिला आपुू सवार र कवीरलाई घोडा बनाउन चाहन्छन् तर कवीर राजकुमारको सांेचेबिपरित गर्छन्। अर्थात पहिला आफु सवार र राजकुमारलाई घोडा बनाउछन्। राजकुमार कवीरलाई बोक्न सक्दैनन् र दुबै भुइमा पछारिन्छन्। राजकुमार रुदै दरबारमा र्फकन्छन्। उनको पाखुरामा सानो चोट आएको हुन्छ। उनको उपचारका लागि घरमै डाक्टर बोलाईन्छन्। पछि उनलाई चोट पुरयाउने कोहो भनि खोजी गरिन्छ। कवीरको कारण राजकुमार घाइते भएको कुरा बादशाहले थाहा पाएपछि उनलाई दरबारमा खोजेर ल्याउन सुरक्षाकर्मी पठाउछन्। कवीर राजदरबारमा आईपुग्छ र राजकुमारलाई घोडा बनाएकोमा उनलाई मरणासन्न हुने गरि राजा स्वयं पिट्छन्तारमा पल्टिन लगाएर करेन्ट लगाउछन्उनि आमा१ आमा१ भनेर कराउदा सुडेनीको रगत भनेर झन कुट्छन् पछि कवीरलाई सजाय स्वरुप राजकुमारका जुत्ता सफा गर्ने काम दिइयो। जुठो खानेकुरा पनि कुकुरलाई पहिला र उनलाई कुकुरले बाकी राखेपछि दिन्थे।
जब कवीर २० वषृ्रको हुन्छउसले आफ्नो अतितको बारेमा याहा पाउछ र राजाकहा गएर भन्छ ँमेरी आमाले मलाई दिनको सट्टा राजकुमारलाई आफ्नो दुध दिईन्राजकुमारले बाल्यकालमा माटोलाई छंुदा समेत छोएनन् मैले मेरी आमाको दुधको सट्टा बजारको दुध खाएलाखौंका जुत्ता खाए मेरा बाबु उपचार नपाउदा कालाज्वरका सिकार भएभने मेरी आमा सर्पकि। तर पनि हजरहरले कनै वास्ता गर्नभएन। मैले पनि मेरो भागको मेरी आमाको दध खाएका राजकमारको जत्ता सफा गर्नपर्ने कुकुरले खाईसकेपछि बचेको खाना खानुपर्ने के यही हो मेरी आमाको दुधको मोल’
मेरो नोकरको रगतमा बादशाहको अगाडी यस्तो कुरा गर्ने तेरो यत्रो हिम्मतभन्दै राजा झर्किन्छन् र कवीरलाई गाडीले किचर उनको निर्मम हत्या गर्छन्।
नअजबलमज्ञढ२थबजयय।अयु
गीता चन्द। बैतडी
मीना र उनका श्रीमान एउटा झुपडीमा बस्छन्। उनिहरु मजदुरि गरेर खान्छन्। मीना सुडेनीको काम राम्रोसित गर्छिन। मीनाको पहिला खाईपाइ आएको राम्रो घरपरिवार थियो। राणाकालमा उनको परिवार विचल्लिमा परेको थियो।
तराईको एउटा वस्तिमा उनको झुपडी छ। राजदरवार नजिकै छ उनको झुपडी। दरबारमा राजा बादशाह र रानी -शुभमैया र थुप्रै सुसारेनोकरचाकरसुरक्षाकर्मीहरु छन्। रानी गर्भवति छिन्।उनको स्याहारका लागि थुप्रै नोकरचाकर राखेका छन्। उता मीना पनि गर्भवति छे। तर पनि उनले एकछाक खान दिनभरि काम गर्नपर्छ। केही समयपछि रानी राजकुमारलाई जन्म दिन्छिन्। राजदरबारभरि खुसियाली छाईन्छ। जताततै मिठाई बाडिन्छ। उता मीना पनिबाट पनि छोरा जन्मिन्छउनि आफ्नो छोराको नाम कवीर राख्छिन्। उनि र उनका श्रीमान साह्रै खुसी हन्छन्।
मीना सुडेनीको काम पनि गर्थिन् यो खबर बादशाहले पाएपछि उनलाई रानी र राजकमारको स्याहारका लागि दरबारमा बोलाईन्छ। मीना साहै्र खुसी हन्छे र २२ दिनको छोरालाई झुपडीमै छोडेर आफु राजदरबारमा जान थालिन् भने श्रीमान मजदुरी गर्न। मीना रानी र बच्चाको स्याहार गर्न थालिन्। उनलाई रानी पुराना र नया गरि थुप्रै कपडाहरु दिन्थिन्। मीना रमाउदै झपडमिा फर्कन्थिन्।उनको छोरा गन्द्रिमा पल्टेको हन्छ। मीना रानीले दिएका कपडा छोराको लागी ओछयाई दिन्छे। कवीर आनन्दका साथ निदाउछ।
आज मीना कवीरलाई हत्तपत्त दुध चुसाउदै दरबारमा जान्छिन्। राजकुमारको स्याहार गर्न सुरु गरिहाल्छिन्। मीना राजकुमारलाई खेलाईराखेकि हुन्छे । यतिक्कैमा राजा आउछन् र मीना लाई भन्छन् ँमीना म तिम्रो परिवारलाई दरवारमै बस्ने ठाउ दिन्छुके तिमि मैले भनेको कुरा मान्छयॊेै’मीना राजाको खुट्टामा ढाग्दै ँहुकम गरिब_िक्सयोस् हजूर’ भन्छिन्। बादशाह गालामा औला राख्दै ँत्यसो भए रानीको दुध सुकेको छ के तिमी राजकुमारलाई आफनो दुध दिन्छयौ’भन्छन्। अनि कवीर नी ँमीना आत्तिदै भन्छिन्।’ बादशाह भन्छन् ँम पैसा दिन्छु बजारबाट किनेर दिनु’। मीना मुर्छा पर्छिन् तर उनि केनै गर्न सक्थिन् र राजाको कुरा टार्न पनि सकिनन् उनले ।
उनि रुदै आफ्नो झुपडीमा फर्किन्। कवीरलाई काखमा च्यापी डंाको छोडी रुन थालिन्। त्यसै बेला उनका श्रीमान पनि आई पुग्छन्। मीनालाई यसरी रोएको देख्दा उनि पनि दुःखि हन्छन्। एकछिनपछि उनि पनि मीना रुनको कारण थाहा पाउछन्।
आजको रातभरी मीनालाई निद्रा लाग्दैन। उज्यालो हुने बितिक्कै मीना कवीरलाई दुध नदिईकन राजदरबारमा जान्छिन् र राजकुमारलाई आफ्नो दुध चसाउन सरु ग्र्छिन्। यो क्रम २ वर्षसम्म चल्छ। राजकुमार हृष्टपष्ट हन्छन्। उता कवीरलाई भने बजारबाट किनेको दुध ख्वाईन्छ। उनी कमजोर हन्छन्।
मीना राजकुमारकै स्याहारमा ब्यस्त हुन्छिन्। गाउमा कालाज्वर भन्ने रोग देखा पर्छ। यसै रोगका कारण मीनाका श्रीमान थला पर्छन् र उनको उपचार हुन नपाउदा मृत्य हन्छ। अब मीना एक्ली हुन्छे। तर के गर्नु उनको त दैनिकी नै बनेको छ विहानै दरबारमा जानेराजकुमारको स्याहार गर्ने र बेलुका मात्र फर्कने। बादशाहले उनलाई दरबारमै बस्न दिउला भनेपनि बस्न दिएका थिएनन्। श्रीमानको मृत्यपछि कवीरलाई पनि संगै लैजान थालिन्। तर मलढोकामा कवीरलाई छोडेर आफु भित्र जान्थिन्। कौसीमा राजकुमारलाई दुध चुसाउदै बिभिन्न किसमका खेलौनासंग खेलाउथिन्। तर उनको तनमन र आंखा मूल ढोकामा कुकूरसंग खेलिरहेको छोरामा हुन्थ्योआखिर आमा न हुन् कवीरकि। राजकुमार एक पलको लागि पनि भुइमा हुदैनथे तर कवीरलाई भने भित्रबाहिर जाने मान्छेहरुको खुट्टाले बारम्बार चोट लाग्थ्यो।
असार महिनाको कुरा हो गाउमा बाढी आउछ। पानीले सबै खल्लाहरु भरिन्छन्। मीनाको झुपडी पनि पानीले डुबाउछ। उनको झुपडी वरिपरि पर्खालले घेरिएको हुन्छ र त्यहा मोटो पाइप हुन्छ। मीना छोरालाई पिठयूमा बोकि पानी निकाश गर्न मुसलधारे पानीमै बाहिर निस्किन्छिन्। उनले पाइपभित्र हात हाल्छिन् उनले हात बाहिर निकाल्न नपाउदै सर्पले टैाक्छ। उनि भुईमा पछारिन्छिन्। यो कुरा बादशाहले थाहा पाउदापाउदै पनि कुनै वास्ता गर्दैनन् र मीना प्राण त्याग्छिन्। कवीर यतिबेला मात्र ५ वर्षको हुन्छ। ऊ आमाबाबको टुहरो हुन्छ। उसको आफ्नो भन्ने संसारमा कोही हुदैन। उनि खेल्दाखेल्दै जंगलमा पग्छन् पछि उनको बासस्थानै जंगल हुन्छ। उनि जंगलकै कन्दमुल खान्छन्।
एकदिको कुरा हो जब उनि १२ वर्षका हुन्छन् त्यतिबेला राजदरबार नजिकैको जंगलमा एउटा रुखमनि बसिरहेका हन्छन्। यतिक्कैमा राजकुमार पनि सहपाटीका साथ घुम्न त्यहीं आईपुग्छन् उनि कवीरलाई देख्छन् र उनको परिचय सोध्छन्। कवीर टुहरो भएको थाहा पाएपछि राजकुमार उनलाई घोडा बन्न अह्राउछन्। तर कवीर सर्त गर्छन् कि दुवैले पालैपालो घोडाबन्नुपर्छ भनेर। राजकुमार पहिला आपुू सवार र कवीरलाई घोडा बनाउन चाहन्छन् तर कवीर राजकुमारको सांेचेबिपरित गर्छन्। अर्थात पहिला आफु सवार र राजकुमारलाई घोडा बनाउछन्। राजकुमार कवीरलाई बोक्न सक्दैनन् र दुबै भुइमा पछारिन्छन्। राजकुमार रुदै दरबारमा र्फकन्छन्। उनको पाखुरामा सानो चोट आएको हुन्छ। उनको उपचारका लागि घरमै डाक्टर बोलाईन्छन्। पछि उनलाई चोट पुरयाउने कोहो भनि खोजी गरिन्छ। कवीरको कारण राजकुमार घाइते भएको कुरा बादशाहले थाहा पाएपछि उनलाई दरबारमा खोजेर ल्याउन सुरक्षाकर्मी पठाउछन्। कवीर राजदरबारमा आईपुग्छ र राजकुमारलाई घोडा बनाएकोमा उनलाई मरणासन्न हुने गरि राजा स्वयं पिट्छन्तारमा पल्टिन लगाएर करेन्ट लगाउछन्उनि आमा१ आमा१ भनेर कराउदा सुडेनीको रगत भनेर झन कुट्छन् पछि कवीरलाई सजाय स्वरुप राजकुमारका जुत्ता सफा गर्ने काम दिइयो। जुठो खानेकुरा पनि कुकुरलाई पहिला र उनलाई कुकुरले बाकी राखेपछि दिन्थे।
जब कवीर २० वषृ्रको हुन्छउसले आफ्नो अतितको बारेमा याहा पाउछ र राजाकहा गएर भन्छ ँमेरी आमाले मलाई दिनको सट्टा राजकुमारलाई आफ्नो दुध दिईन्राजकुमारले बाल्यकालमा माटोलाई छंुदा समेत छोएनन् मैले मेरी आमाको दुधको सट्टा बजारको दुध खाएलाखौंका जुत्ता खाए मेरा बाबु उपचार नपाउदा कालाज्वरका सिकार भएभने मेरी आमा सर्पकि। तर पनि हजरहरले कनै वास्ता गर्नभएन। मैले पनि मेरो भागको मेरी आमाको दध खाएका राजकमारको जत्ता सफा गर्नपर्ने कुकुरले खाईसकेपछि बचेको खाना खानुपर्ने के यही हो मेरी आमाको दुधको मोल’
मेरो नोकरको रगतमा बादशाहको अगाडी यस्तो कुरा गर्ने तेरो यत्रो हिम्मतभन्दै राजा झर्किन्छन् र कवीरलाई गाडीले किचर उनको निर्मम हत्या गर्छन्।
दुधको मोल
कथा
दुधको मोल
गीता चन्द। बैतडी
मीना र उनका श्रीमान एउटा झुपडीमा बस्छन्। उनिहरु मजदुरि गरेर खान्छन्। मीना सुडेनीको काम राम्रोसित गर्छिन। मीनाको पहिला खाईपाइ आएको राम्रो घरपरिवार थियो। राणाकालमा उनको परिवार विचल्लिमा परेको थियो।
तराईको एउटा वस्तिमा उनको झुपडी छ। राजदरवार नजिकै छ उनको झुपडी। दरबारमा राजा बादशाह र रानी -शुभमैया र थुप्रै सुसारेनोकरचाकरसुरक्षाकर्मीहरु छन्। रानी गर्भवति छिन्।उनको स्याहारका लागि थुप्रै नोकरचाकर राखेका छन्। उता मीना पनि गर्भवति छे। तर पनि उनले एकछाक खान दिनभरि काम गर्नपर्छ। केही समयपछि रानी राजकुमारलाई जन्म दिन्छिन्। राजदरबारभरि खुसियाली छाईन्छ। जताततै मिठाई बाडिन्छ। उता मीना पनिबाट पनि छोरा जन्मिन्छउनि आफ्नो छोराको नाम कवीर राख्छिन्। उनि र उनका श्रीमान साह्रै खुसी हन्छन्।
मीना सुडेनीको काम पनि गर्थिन् यो खबर बादशाहले पाएपछि उनलाई रानी र राजकमारको स्याहारका लागि दरबारमा बोलाईन्छ। मीना साहै्र खुसी हन्छे र २२ दिनको छोरालाई झुपडीमै छोडेर आफु राजदरबारमा जान थालिन् भने श्रीमान मजदुरी गर्न। मीना रानी र बच्चाको स्याहार गर्न थालिन्। उनलाई रानी पुराना र नया गरि थुप्रै कपडाहरु दिन्थिन्। मीना रमाउदै झपडमिा फर्कन्थिन्।उनको छोरा गन्द्रिमा पल्टेको हन्छ। मीना रानीले दिएका कपडा छोराको लागी ओछयाई दिन्छे। कवीर आनन्दका साथ निदाउछ।
आज मीना कवीरलाई हत्तपत्त दुध चुसाउदै दरबारमा जान्छिन्। राजकुमारको स्याहार गर्न सुरु गरिहाल्छिन्। मीना राजकुमारलाई खेलाईराखेकि हुन्छे । यतिक्कैमा राजा आउछन् र मीना लाई भन्छन् ँमीना म तिम्रो परिवारलाई दरवारमै बस्ने ठाउ दिन्छुके तिमि मैले भनेको कुरा मान्छयॊेै’मीना राजाको खुट्टामा ढाग्दै ँहुकम गरिब_िक्सयोस् हजूर’ भन्छिन्। बादशाह गालामा औला राख्दै ँत्यसो भए रानीको दुध सुकेको छ के तिमी राजकुमारलाई आफनो दुध दिन्छयौ’भन्छन्। अनि कवीर नी ँमीना आत्तिदै भन्छिन्।’ बादशाह भन्छन् ँम पैसा दिन्छु बजारबाट किनेर दिनु’। मीना मुर्छा पर्छिन् तर उनि केनै गर्न सक्थिन् र राजाको कुरा टार्न पनि सकिनन् उनले ।
उनि रुदै आफ्नो झुपडीमा फर्किन्। कवीरलाई काखमा च्यापी डंाको छोडी रुन थालिन्। त्यसै बेला उनका श्रीमान पनि आई पुग्छन्। मीनालाई यसरी रोएको देख्दा उनि पनि दुःखि हन्छन्। एकछिनपछि उनि पनि मीना रुनको कारण थाहा पाउछन्।
आजको रातभरी मीनालाई निद्रा लाग्दैन। उज्यालो हुने बितिक्कै मीना कवीरलाई दुध नदिईकन राजदरबारमा जान्छिन् र राजकुमारलाई आफ्नो दुध चसाउन सरु ग्र्छिन्। यो क्रम २ वर्षसम्म चल्छ। राजकुमार हृष्टपष्ट हन्छन्। उता कवीरलाई भने बजारबाट किनेको दुध ख्वाईन्छ। उनी कमजोर हन्छन्।
मीना राजकुमारकै स्याहारमा ब्यस्त हुन्छिन्। गाउमा कालाज्वर भन्ने रोग देखा पर्छ। यसै रोगका कारण मीनाका श्रीमान थला पर्छन् र उनको उपचार हुन नपाउदा मृत्य हन्छ। अब मीना एक्ली हुन्छे। तर के गर्नु उनको त दैनिकी नै बनेको छ विहानै दरबारमा जानेराजकुमारको स्याहार गर्ने र बेलुका मात्र फर्कने। बादशाहले उनलाई दरबारमै बस्न दिउला भनेपनि बस्न दिएका थिएनन्। श्रीमानको मृत्यपछि कवीरलाई पनि संगै लैजान थालिन्। तर मलढोकामा कवीरलाई छोडेर आफु भित्र जान्थिन्। कौसीमा राजकुमारलाई दुध चुसाउदै बिभिन्न किसमका खेलौनासंग खेलाउथिन्। तर उनको तनमन र आंखा मूल ढोकामा कुकूरसंग खेलिरहेको छोरामा हुन्थ्योआखिर आमा न हुन् कवीरकि। राजकुमार एक पलको लागि पनि भुइमा हुदैनथे तर कवीरलाई भने भित्रबाहिर जाने मान्छेहरुको खुट्टाले बारम्बार चोट लाग्थ्यो।
असार महिनाको कुरा हो गाउमा बाढी आउछ। पानीले सबै खल्लाहरु भरिन्छन्। मीनाको झुपडी पनि पानीले डुबाउछ। उनको झुपडी वरिपरि पर्खालले घेरिएको हुन्छ र त्यहा मोटो पाइप हुन्छ। मीना छोरालाई पिठयूमा बोकि पानी निकाश गर्न मुसलधारे पानीमै बाहिर निस्किन्छिन्। उनले पाइपभित्र हात हाल्छिन् उनले हात बाहिर निकाल्न नपाउदै सर्पले टैाक्छ। उनि भुईमा पछारिन्छिन्। यो कुरा बादशाहले थाहा पाउदापाउदै पनि कुनै वास्ता गर्दैनन् र मीना प्राण त्याग्छिन्। कवीर यतिबेला मात्र ५ वर्षको हुन्छ। ऊ आमाबाबको टुहरो हुन्छ। उसको आफ्नो भन्ने संसारमा कोही हुदैन। उनि खेल्दाखेल्दै जंगलमा पग्छन् पछि उनको बासस्थानै जंगल हुन्छ। उनि जंगलकै कन्दमुल खान्छन्।
एकदिको कुरा हो जब उनि १२ वर्षका हुन्छन् त्यतिबेला राजदरबार नजिकैको जंगलमा एउटा रुखमनि बसिरहेका हन्छन्। यतिक्कैमा राजकुमार पनि सहपाटीका साथ घुम्न त्यहीं आईपुग्छन् उनि कवीरलाई देख्छन् र उनको परिचय सोध्छन्। कवीर टुहरो भएको थाहा पाएपछि राजकुमार उनलाई घोडा बन्न अह्राउछन्। तर कवीर सर्त गर्छन् कि दुवैले पालैपालो घोडाबन्नुपर्छ भनेर। राजकुमार पहिला आपुू सवार र कवीरलाई घोडा बनाउन चाहन्छन् तर कवीर राजकुमारको सांेचेबिपरित गर्छन्। अर्थात पहिला आफु सवार र राजकुमारलाई घोडा बनाउछन्। राजकुमार कवीरलाई बोक्न सक्दैनन् र दुबै भुइमा पछारिन्छन्। राजकुमार रुदै दरबारमा र्फकन्छन्। उनको पाखुरामा सानो चोट आएको हुन्छ। उनको उपचारका लागि घरमै डाक्टर बोलाईन्छन्। पछि उनलाई चोट पुरयाउने कोहो भनि खोजी गरिन्छ। कवीरको कारण राजकुमार घाइते भएको कुरा बादशाहले थाहा पाएपछि उनलाई दरबारमा खोजेर ल्याउन सुरक्षाकर्मी पठाउछन्। कवीर राजदरबारमा आईपुग्छ र राजकुमारलाई घोडा बनाएकोमा उनलाई मरणासन्न हुने गरि राजा स्वयं पिट्छन्तारमा पल्टिन लगाएर करेन्ट लगाउछन्उनि आमा१ आमा१ भनेर कराउदा सुडेनीको रगत भनेर झन कुट्छन् पछि कवीरलाई सजाय स्वरुप राजकुमारका जुत्ता सफा गर्ने काम दिइयो। जुठो खानेकुरा पनि कुकुरलाई पहिला र उनलाई कुकुरले बाकी राखेपछि दिन्थे।
जब कवीर २० वषृ्रको हुन्छउसले आफ्नो अतितको बारेमा याहा पाउछ र राजाकहा गएर भन्छ ँमेरी आमाले मलाई दिनको सट्टा राजकुमारलाई आफ्नो दुध दिईन्राजकुमारले बाल्यकालमा माटोलाई छंुदा समेत छोएनन् मैले मेरी आमाको दुधको सट्टा बजारको दुध खाएलाखौंका जुत्ता खाए मेरा बाबु उपचार नपाउदा कालाज्वरका सिकार भएभने मेरी आमा सर्पकि। तर पनि हजरहरले कनै वास्ता गर्नभएन। मैले पनि मेरो भागको मेरी आमाको दध खाएका राजकमारको जत्ता सफा गर्नपर्ने कुकुरले खाईसकेपछि बचेको खाना खानुपर्ने के यही हो मेरी आमाको दुधको मोल’
मेरो नोकरको रगतमा बादशाहको अगाडी यस्तो कुरा गर्ने तेरो यत्रो हिम्मतभन्दै राजा झर्किन्छन् र कवीरलाई गाडीले किचर उनको निर्मम हत्या गर्छन्।
नअजबलमज्ञढ२थबजयय।अयु
गीता चन्द। बैतडी
मीना र उनका श्रीमान एउटा झुपडीमा बस्छन्। उनिहरु मजदुरि गरेर खान्छन्। मीना सुडेनीको काम राम्रोसित गर्छिन। मीनाको पहिला खाईपाइ आएको राम्रो घरपरिवार थियो। राणाकालमा उनको परिवार विचल्लिमा परेको थियो।
तराईको एउटा वस्तिमा उनको झुपडी छ। राजदरवार नजिकै छ उनको झुपडी। दरबारमा राजा बादशाह र रानी -शुभमैया र थुप्रै सुसारेनोकरचाकरसुरक्षाकर्मीहरु छन्। रानी गर्भवति छिन्।उनको स्याहारका लागि थुप्रै नोकरचाकर राखेका छन्। उता मीना पनि गर्भवति छे। तर पनि उनले एकछाक खान दिनभरि काम गर्नपर्छ। केही समयपछि रानी राजकुमारलाई जन्म दिन्छिन्। राजदरबारभरि खुसियाली छाईन्छ। जताततै मिठाई बाडिन्छ। उता मीना पनिबाट पनि छोरा जन्मिन्छउनि आफ्नो छोराको नाम कवीर राख्छिन्। उनि र उनका श्रीमान साह्रै खुसी हन्छन्।
मीना सुडेनीको काम पनि गर्थिन् यो खबर बादशाहले पाएपछि उनलाई रानी र राजकमारको स्याहारका लागि दरबारमा बोलाईन्छ। मीना साहै्र खुसी हन्छे र २२ दिनको छोरालाई झुपडीमै छोडेर आफु राजदरबारमा जान थालिन् भने श्रीमान मजदुरी गर्न। मीना रानी र बच्चाको स्याहार गर्न थालिन्। उनलाई रानी पुराना र नया गरि थुप्रै कपडाहरु दिन्थिन्। मीना रमाउदै झपडमिा फर्कन्थिन्।उनको छोरा गन्द्रिमा पल्टेको हन्छ। मीना रानीले दिएका कपडा छोराको लागी ओछयाई दिन्छे। कवीर आनन्दका साथ निदाउछ।
आज मीना कवीरलाई हत्तपत्त दुध चुसाउदै दरबारमा जान्छिन्। राजकुमारको स्याहार गर्न सुरु गरिहाल्छिन्। मीना राजकुमारलाई खेलाईराखेकि हुन्छे । यतिक्कैमा राजा आउछन् र मीना लाई भन्छन् ँमीना म तिम्रो परिवारलाई दरवारमै बस्ने ठाउ दिन्छुके तिमि मैले भनेको कुरा मान्छयॊेै’मीना राजाको खुट्टामा ढाग्दै ँहुकम गरिब_िक्सयोस् हजूर’ भन्छिन्। बादशाह गालामा औला राख्दै ँत्यसो भए रानीको दुध सुकेको छ के तिमी राजकुमारलाई आफनो दुध दिन्छयौ’भन्छन्। अनि कवीर नी ँमीना आत्तिदै भन्छिन्।’ बादशाह भन्छन् ँम पैसा दिन्छु बजारबाट किनेर दिनु’। मीना मुर्छा पर्छिन् तर उनि केनै गर्न सक्थिन् र राजाको कुरा टार्न पनि सकिनन् उनले ।
उनि रुदै आफ्नो झुपडीमा फर्किन्। कवीरलाई काखमा च्यापी डंाको छोडी रुन थालिन्। त्यसै बेला उनका श्रीमान पनि आई पुग्छन्। मीनालाई यसरी रोएको देख्दा उनि पनि दुःखि हन्छन्। एकछिनपछि उनि पनि मीना रुनको कारण थाहा पाउछन्।
आजको रातभरी मीनालाई निद्रा लाग्दैन। उज्यालो हुने बितिक्कै मीना कवीरलाई दुध नदिईकन राजदरबारमा जान्छिन् र राजकुमारलाई आफ्नो दुध चसाउन सरु ग्र्छिन्। यो क्रम २ वर्षसम्म चल्छ। राजकुमार हृष्टपष्ट हन्छन्। उता कवीरलाई भने बजारबाट किनेको दुध ख्वाईन्छ। उनी कमजोर हन्छन्।
मीना राजकुमारकै स्याहारमा ब्यस्त हुन्छिन्। गाउमा कालाज्वर भन्ने रोग देखा पर्छ। यसै रोगका कारण मीनाका श्रीमान थला पर्छन् र उनको उपचार हुन नपाउदा मृत्य हन्छ। अब मीना एक्ली हुन्छे। तर के गर्नु उनको त दैनिकी नै बनेको छ विहानै दरबारमा जानेराजकुमारको स्याहार गर्ने र बेलुका मात्र फर्कने। बादशाहले उनलाई दरबारमै बस्न दिउला भनेपनि बस्न दिएका थिएनन्। श्रीमानको मृत्यपछि कवीरलाई पनि संगै लैजान थालिन्। तर मलढोकामा कवीरलाई छोडेर आफु भित्र जान्थिन्। कौसीमा राजकुमारलाई दुध चुसाउदै बिभिन्न किसमका खेलौनासंग खेलाउथिन्। तर उनको तनमन र आंखा मूल ढोकामा कुकूरसंग खेलिरहेको छोरामा हुन्थ्योआखिर आमा न हुन् कवीरकि। राजकुमार एक पलको लागि पनि भुइमा हुदैनथे तर कवीरलाई भने भित्रबाहिर जाने मान्छेहरुको खुट्टाले बारम्बार चोट लाग्थ्यो।
असार महिनाको कुरा हो गाउमा बाढी आउछ। पानीले सबै खल्लाहरु भरिन्छन्। मीनाको झुपडी पनि पानीले डुबाउछ। उनको झुपडी वरिपरि पर्खालले घेरिएको हुन्छ र त्यहा मोटो पाइप हुन्छ। मीना छोरालाई पिठयूमा बोकि पानी निकाश गर्न मुसलधारे पानीमै बाहिर निस्किन्छिन्। उनले पाइपभित्र हात हाल्छिन् उनले हात बाहिर निकाल्न नपाउदै सर्पले टैाक्छ। उनि भुईमा पछारिन्छिन्। यो कुरा बादशाहले थाहा पाउदापाउदै पनि कुनै वास्ता गर्दैनन् र मीना प्राण त्याग्छिन्। कवीर यतिबेला मात्र ५ वर्षको हुन्छ। ऊ आमाबाबको टुहरो हुन्छ। उसको आफ्नो भन्ने संसारमा कोही हुदैन। उनि खेल्दाखेल्दै जंगलमा पग्छन् पछि उनको बासस्थानै जंगल हुन्छ। उनि जंगलकै कन्दमुल खान्छन्।
एकदिको कुरा हो जब उनि १२ वर्षका हुन्छन् त्यतिबेला राजदरबार नजिकैको जंगलमा एउटा रुखमनि बसिरहेका हन्छन्। यतिक्कैमा राजकुमार पनि सहपाटीका साथ घुम्न त्यहीं आईपुग्छन् उनि कवीरलाई देख्छन् र उनको परिचय सोध्छन्। कवीर टुहरो भएको थाहा पाएपछि राजकुमार उनलाई घोडा बन्न अह्राउछन्। तर कवीर सर्त गर्छन् कि दुवैले पालैपालो घोडाबन्नुपर्छ भनेर। राजकुमार पहिला आपुू सवार र कवीरलाई घोडा बनाउन चाहन्छन् तर कवीर राजकुमारको सांेचेबिपरित गर्छन्। अर्थात पहिला आफु सवार र राजकुमारलाई घोडा बनाउछन्। राजकुमार कवीरलाई बोक्न सक्दैनन् र दुबै भुइमा पछारिन्छन्। राजकुमार रुदै दरबारमा र्फकन्छन्। उनको पाखुरामा सानो चोट आएको हुन्छ। उनको उपचारका लागि घरमै डाक्टर बोलाईन्छन्। पछि उनलाई चोट पुरयाउने कोहो भनि खोजी गरिन्छ। कवीरको कारण राजकुमार घाइते भएको कुरा बादशाहले थाहा पाएपछि उनलाई दरबारमा खोजेर ल्याउन सुरक्षाकर्मी पठाउछन्। कवीर राजदरबारमा आईपुग्छ र राजकुमारलाई घोडा बनाएकोमा उनलाई मरणासन्न हुने गरि राजा स्वयं पिट्छन्तारमा पल्टिन लगाएर करेन्ट लगाउछन्उनि आमा१ आमा१ भनेर कराउदा सुडेनीको रगत भनेर झन कुट्छन् पछि कवीरलाई सजाय स्वरुप राजकुमारका जुत्ता सफा गर्ने काम दिइयो। जुठो खानेकुरा पनि कुकुरलाई पहिला र उनलाई कुकुरले बाकी राखेपछि दिन्थे।
जब कवीर २० वषृ्रको हुन्छउसले आफ्नो अतितको बारेमा याहा पाउछ र राजाकहा गएर भन्छ ँमेरी आमाले मलाई दिनको सट्टा राजकुमारलाई आफ्नो दुध दिईन्राजकुमारले बाल्यकालमा माटोलाई छंुदा समेत छोएनन् मैले मेरी आमाको दुधको सट्टा बजारको दुध खाएलाखौंका जुत्ता खाए मेरा बाबु उपचार नपाउदा कालाज्वरका सिकार भएभने मेरी आमा सर्पकि। तर पनि हजरहरले कनै वास्ता गर्नभएन। मैले पनि मेरो भागको मेरी आमाको दध खाएका राजकमारको जत्ता सफा गर्नपर्ने कुकुरले खाईसकेपछि बचेको खाना खानुपर्ने के यही हो मेरी आमाको दुधको मोल’
मेरो नोकरको रगतमा बादशाहको अगाडी यस्तो कुरा गर्ने तेरो यत्रो हिम्मतभन्दै राजा झर्किन्छन् र कवीरलाई गाडीले किचर उनको निर्मम हत्या गर्छन्।
Monday, June 8
आकासियो घरपलूवा जनावरको मोल
गीता चन्द बैतडी
बैसाक १६
गत ६ महिनाभित्रमा घरपालुवा जनावरको मोल आकासिएको छ। हरेक सरसामानको मुल्यवृदिका कारण जनावरको मोल बढेको हो। गाईभैसीगोरुरांगाबाख्राबोकाखसी र कुखुराको मोल आकासिएको छ। यि जनावरहरुको ६ महिना अगाडी र अहिलेको मुल्य निम्नानसार छ।
पहिले अहिले
भैसी ः१० देखि १५ हजार सम्म २५ देखि ५० हजार सम्म
गाई ः २ देखि ८ ; ६ देखि १४ ;
रांगा ः १० देखि २० ; ; २० देखि ३५ ; >
बाख्रा ः ७०० देखि ३ ; ; २ देखि १० ; >
बोका ः २०० देखि ५ ; २ देखि ११
बैतडी जिल्ला पूर्ण रुपमा पहाडी जिल्ला हो। यहा गाईभैसीका लागि प्रसस्त स्याउला घास पाइन्छ र बाख्राहरुका लागि पनि थुप्ै चरन क्षेत्र छन् तर ४ लिटर भन्दा बढि दुध दिने गाई र ६ लिटर भन्दा बढि दुध दिने भैसी पाइदैनन्। यति थोरै दुध दिने गाईभैसीको मोल आकासिनु भनेको ग्राहाकका लागि दुःखको कुरा हो। ँजति लगानि गाईभैसी किन्न्ा र पाल्न लाग्छ त्यो लगानि कनै हालतमा असुल गर्न सकिदैन; कुलाउ निवासी महेश भट्टले भने।
यहा कुखुराको तोकिएको कनै मल्य छैन। २ केजिको कुखुरा १००० मा पनि बेचेको छु रोखडा निवासी गम्भिर बहादुरले भने र_िक्स सेवन गरेर कुखुरा किन्न आएकाहरुबाट त २००० पनि लिइन्छ।; सदरमुकाम भन्दा तल्लो स्वराडमा पशुहरुको मोल बढेको छ। यो व्यापारीहरुले ग्राहाकहरुमाथि गरेको अन्याय मात्र हो। यहाका किसानहरुले लगानि अनुसारको फल जनावरबाट नपाएपछि दिुखत भएका छन्।
गीता चन्द बैतडी
बैसाक १६
गत ६ महिनाभित्रमा घरपालुवा जनावरको मोल आकासिएको छ। हरेक सरसामानको मुल्यवृदिका कारण जनावरको मोल बढेको हो। गाईभैसीगोरुरांगाबाख्राबोकाखसी र कुखुराको मोल आकासिएको छ। यि जनावरहरुको ६ महिना अगाडी र अहिलेको मुल्य निम्नानसार छ।
पहिले अहिले
भैसी ः१० देखि १५ हजार सम्म २५ देखि ५० हजार सम्म
गाई ः २ देखि ८ ; ६ देखि १४ ;
रांगा ः १० देखि २० ; ; २० देखि ३५ ; >
बाख्रा ः ७०० देखि ३ ; ; २ देखि १० ; >
बोका ः २०० देखि ५ ; २ देखि ११
बैतडी जिल्ला पूर्ण रुपमा पहाडी जिल्ला हो। यहा गाईभैसीका लागि प्रसस्त स्याउला घास पाइन्छ र बाख्राहरुका लागि पनि थुप्ै चरन क्षेत्र छन् तर ४ लिटर भन्दा बढि दुध दिने गाई र ६ लिटर भन्दा बढि दुध दिने भैसी पाइदैनन्। यति थोरै दुध दिने गाईभैसीको मोल आकासिनु भनेको ग्राहाकका लागि दुःखको कुरा हो। ँजति लगानि गाईभैसी किन्न्ा र पाल्न लाग्छ त्यो लगानि कनै हालतमा असुल गर्न सकिदैन; कुलाउ निवासी महेश भट्टले भने।
यहा कुखुराको तोकिएको कनै मल्य छैन। २ केजिको कुखुरा १००० मा पनि बेचेको छु रोखडा निवासी गम्भिर बहादुरले भने र_िक्स सेवन गरेर कुखुरा किन्न आएकाहरुबाट त २००० पनि लिइन्छ।; सदरमुकाम भन्दा तल्लो स्वराडमा पशुहरुको मोल बढेको छ। यो व्यापारीहरुले ग्राहाकहरुमाथि गरेको अन्याय मात्र हो। यहाका किसानहरुले लगानि अनुसारको फल जनावरबाट नपाएपछि दिुखत भएका छन्।
Thursday, June 4
क्रिकेट moha
कि्केट मोह
माजु भण्डारी नार्गाजुन उ।मा।वि कक्षा ११ मा अध्यनरत छात्रा हुन्। उनलाई कि्रकेट खेल्न असाध्यै मन पर्छ। उनले ग्रामीण क्षँेत्रमै बसि भलिबल खेलेर पछि क्षेत्रिय खेलाडी बनिन्अहिले उनि भलिबलकि राष्ट्रि्य खेलाडी मध्ये एक हुन्। उनलाई कि्रकेटको पनि राष्ट््रि्य खेलाडी बन्ने ठुलो धोको छ।
त्यस्तै सीता जोशी पनि कि्रकेट रामा्रे खेल्छिन् यद्दपि उनमा लज्जाउने बानि भएकाले खुलेर खेल्न सक्दिनन्। ँभाईले कि्रकेट खॆलेको देखेपछि ममा कि्रकेट खेलप्रति रुचि पलाएको होम पनि उसैसित खेल्नेगर्छु’सीता जोशीले भनिन्।
माजु र सीता मात्रै क्किेटप्रति चासो भएका छात्रा होइनन् यहा दुई दर्जन भन्दा बढि छात्राहरु कि्रकेटप्रति रुचि राख्छन्। यि छात्राहरुको रुचिलाई ध्यानमा राखि प्रत्येक शुक्रबार तीन घण्टा कि्रकेट सिकाईन्छ। ँछात्र र छात्राहरु संगै खेलाउछौं तर छात्राहरु हिच्किचाउछन् त्यसैले यिनिहरुलाई कि्रकेटमा परिपक्व हुन अझै समय लाग्छ’नार्गाजुन उ।मा।विका प्राचार्य गणेष दत्त जोशीले भन्नुभयो। यो विधालयमा खेल मैदानको राम्रो व्यवस्था छ तर छात्राहरुले अरुसित प्रतिस्पर्धा गर्ने मौका नपाएको खेल शिक्षक चन्द्र देव जोशी बताउनुहुन्छ।
ँजिल्लामै पनि प्रतियोगिता भैदिए हामी हाम्रा छात्राहरुलाई सहभागि गराउथ्यौतर अहिले सम्म यसको बारेमा हामीहरुले केहि खबर पाएका छैनौ’ भु।पु। प।्रअ शेर सिह कार्कीले भन्नुभयो। सरकारले ग्रामीण क्षेत्रका खेलाडीहरुको रुचिलाई ध्यनमा राखि उनिहरुको हौसला बढाउने वातावरण सृजना गरिदिए आफुमा भएको प्रतिभा देखाउने अवसर पाएको खण्डमा खेलक्षेत्रमा यि छात्राहरु पक्कै पनि राम्रो गर्थे।
माजु भण्डारी नार्गाजुन उ।मा।वि कक्षा ११ मा अध्यनरत छात्रा हुन्। उनलाई कि्रकेट खेल्न असाध्यै मन पर्छ। उनले ग्रामीण क्षँेत्रमै बसि भलिबल खेलेर पछि क्षेत्रिय खेलाडी बनिन्अहिले उनि भलिबलकि राष्ट्रि्य खेलाडी मध्ये एक हुन्। उनलाई कि्रकेटको पनि राष्ट््रि्य खेलाडी बन्ने ठुलो धोको छ।
त्यस्तै सीता जोशी पनि कि्रकेट रामा्रे खेल्छिन् यद्दपि उनमा लज्जाउने बानि भएकाले खुलेर खेल्न सक्दिनन्। ँभाईले कि्रकेट खॆलेको देखेपछि ममा कि्रकेट खेलप्रति रुचि पलाएको होम पनि उसैसित खेल्नेगर्छु’सीता जोशीले भनिन्।
माजु र सीता मात्रै क्किेटप्रति चासो भएका छात्रा होइनन् यहा दुई दर्जन भन्दा बढि छात्राहरु कि्रकेटप्रति रुचि राख्छन्। यि छात्राहरुको रुचिलाई ध्यानमा राखि प्रत्येक शुक्रबार तीन घण्टा कि्रकेट सिकाईन्छ। ँछात्र र छात्राहरु संगै खेलाउछौं तर छात्राहरु हिच्किचाउछन् त्यसैले यिनिहरुलाई कि्रकेटमा परिपक्व हुन अझै समय लाग्छ’नार्गाजुन उ।मा।विका प्राचार्य गणेष दत्त जोशीले भन्नुभयो। यो विधालयमा खेल मैदानको राम्रो व्यवस्था छ तर छात्राहरुले अरुसित प्रतिस्पर्धा गर्ने मौका नपाएको खेल शिक्षक चन्द्र देव जोशी बताउनुहुन्छ।
ँजिल्लामै पनि प्रतियोगिता भैदिए हामी हाम्रा छात्राहरुलाई सहभागि गराउथ्यौतर अहिले सम्म यसको बारेमा हामीहरुले केहि खबर पाएका छैनौ’ भु।पु। प।्रअ शेर सिह कार्कीले भन्नुभयो। सरकारले ग्रामीण क्षेत्रका खेलाडीहरुको रुचिलाई ध्यनमा राखि उनिहरुको हौसला बढाउने वातावरण सृजना गरिदिए आफुमा भएको प्रतिभा देखाउने अवसर पाएको खण्डमा खेलक्षेत्रमा यि छात्राहरु पक्कै पनि राम्रो गर्थे।
पानी माग्न असीम
पानी माग्न असीम
गीता चन्द
बैतडी
बैतडी जिल्लामा पानी नपरेपछि पानी माग्न गिरेगडा गाविस जेवलकटियाका वासिन्दा जितराठ असीम जान्छन्। बाजागाजा र ध्वजापतंगाका साथ ब्राह्मणलाई लगि मन्दिरमा पूजापाठ गरेपछि पानी पर्ने मान्यता छ।
असीम बैतडी जिल्लाको सुर्काल भन्ने ठाउमा पर्दछ। यहा पुग्न जेवलकटियादेखि छ घण्टा लाग्छ। यो ठाउमा पानी माग्न अरु पनि जान्छन् तर अरु जादा पानी नपर्ने र जितराठ गएर पुजापाठ गर्दा पानी पर्ने यहाका बासिन्दाको ठम्याई छ। ँगहु छरेपछि पानी परेनजितराठ असीमगई मागेपछि पानी पथ्र्यो यसपालि उनिहरुको जुठो परेका कारण उनिहरु गएनन् अरु पानी माग्न गए तर पानी परेनरोडीदेवल निवासी वसन्तीले भनिन्’त्यसैले खडेरीले गह नष्ट भएको हो।
मकै लगाउन पानी नपरेपछि यसै बैसाक १५ गते जितराठ असिम गएका थिए। पानी नपर्दासम्म घर नजाने संकल्पका साथ पुजापाठ गर्दै ३ दिनसम्म मन्दिरमा बसे। चौथो दिन झिस्मीसेमै पानी परेपछि उनिहरु घर फर्केका थिए। मकै लगाउन पानी त परयोदुर्भाग्य अहिले सम्म पानी पर्न बन्द नभएपछि मकैखेती पनि बिग्रने चिन्ताले यहाका बासिन्दाहरुलाई पिरोलेको छ।
गीता चन्द
बैतडी
बैतडी जिल्लामा पानी नपरेपछि पानी माग्न गिरेगडा गाविस जेवलकटियाका वासिन्दा जितराठ असीम जान्छन्। बाजागाजा र ध्वजापतंगाका साथ ब्राह्मणलाई लगि मन्दिरमा पूजापाठ गरेपछि पानी पर्ने मान्यता छ।
असीम बैतडी जिल्लाको सुर्काल भन्ने ठाउमा पर्दछ। यहा पुग्न जेवलकटियादेखि छ घण्टा लाग्छ। यो ठाउमा पानी माग्न अरु पनि जान्छन् तर अरु जादा पानी नपर्ने र जितराठ गएर पुजापाठ गर्दा पानी पर्ने यहाका बासिन्दाको ठम्याई छ। ँगहु छरेपछि पानी परेनजितराठ असीमगई मागेपछि पानी पथ्र्यो यसपालि उनिहरुको जुठो परेका कारण उनिहरु गएनन् अरु पानी माग्न गए तर पानी परेनरोडीदेवल निवासी वसन्तीले भनिन्’त्यसैले खडेरीले गह नष्ट भएको हो।
मकै लगाउन पानी नपरेपछि यसै बैसाक १५ गते जितराठ असिम गएका थिए। पानी नपर्दासम्म घर नजाने संकल्पका साथ पुजापाठ गर्दै ३ दिनसम्म मन्दिरमा बसे। चौथो दिन झिस्मीसेमै पानी परेपछि उनिहरु घर फर्केका थिए। मकै लगाउन पानी त परयोदुर्भाग्य अहिले सम्म पानी पर्न बन्द नभएपछि मकैखेती पनि बिग्रने चिन्ताले यहाका बासिन्दाहरुलाई पिरोलेको छ।
Subscribe to:
Posts (Atom)
